NO KE KAHUʻUI KULA

Harold W. Percival

PART II

KA ENIGMA: MAN

Hōʻike ka naʻauao ʻo ia iho i ke kānāwai a me ka ʻōmaʻomaʻo ma ke ao holoʻokoʻa e ke alapine ʻole o ke ao a me ka pō a me nā hōʻaena o ka makahiki. Ua hoʻolohe nā mea kanu o ka honua, o ka wai, a me ka lewa i ko lākou mau koi like, ua like kēlā me kona ʻano. Kau ka ʻōlelo ma nā wahi āpau-koe wale nō ma ke kanaka. I waena o nā mea i loaʻa, ʻo ke kanaka ka enigma. Hiki ke hilinaʻi i nā mea ola a pau e hana e like me kona ʻano, koe wale nō ke kanaka. ʻAʻole hiki ke ʻōlelo ʻia me ka maopopo ʻole o ka mea a ke kanaka e hana ai a ʻaʻole hoʻi e hana. ʻAʻole hiki i kahi palena ke kū aʻe i kona piʻi aʻe i ke kiʻekiʻe o ka maka, a ʻaʻohe holoholona e hiki i ka hohonu o nā mea i kuhi ʻia e ke kanaka. He aloha a he aloha kona; he loko ino loa a he hala ole no hoi. He aloha a noonoo nui ʻo ia i kekahi; aka, inaina aku oia ia a luhi. He kanaka a he hoaloha ke kanaka, nona iho a me kona hoalauna. Hoʻowahāwahā iā ia iho i nā mea ʻoluʻolu, e hoʻolaʻa ʻo ia i kona huakaʻi e hōʻoluʻolu mai i nā maʻi a me nā pilikia o ka poʻe ʻē aʻe, akā ʻaʻole hiki i ka daimonio ke hoʻohalike me ka hoʻopiliʻole o ke kanaka.

ʻO ka hana ʻana ma ka ulu maikaʻi ʻana ma o ka hōʻeha ʻana a me ka hoʻokaʻawale ʻana mai kekahi hanauna a i kekahi makahiki a mai ka makahiki a hiki i ka hoʻoikaika mau ʻana, kūkulu ʻia ke kanaka i kahi ʻōpiopio nui - a laila e hoʻopau iā ia. Ke hana nei i nā manawa poina e poina ana e neʻe aʻe ʻo ia a hāpai hou i kahi moʻomeheu hou, a pēlā nō ʻo ia e hānai ai. A i nā manawa pinepine e hana ai ʻo ia i ka luku ʻana. No ke aha mai? No ka mea, ʻaʻole ia e aloha i ke kālani a hōʻike iā ia iho i ka inoa o ka mea i loaʻa iā ia. Kākoʻo ʻo ia mai ka hohonu hohonu ʻole a me ke kiʻekiʻe o kona hohonu o ke ake ʻana e hana hou i ka honua a hoʻomāloʻi i ka lewa, akā ua hāʻule i lalo i kekahi ho'āʻo ʻana e komo i ke aupuni o loko; e maʻalahi iā ia e huki i nā mauna a kūkulu i nā kūlanakauhale. ʻO kēia mau mea āna e ʻike ai a hoʻopaʻa ʻia. Akā ʻaʻole hiki iā ia ke noʻonoʻo i kona ala i ka ʻike iā ia iho, no ka mea, hiki iā ia ke noʻonoʻo i ke kūkulu ʻana i alanui ma ke kuahiwi a i ʻole ka hele ʻana mai i kahi kuahiwi a i ʻole ka uka i kahi wai.

E ʻike e pili ana iā ia iho, a e ʻike iā ia iho, pono nō ʻo ia e noʻonoʻo. ʻAʻole ʻike ʻo ia i kahi holomua i kona wā e hoʻāʻo ai e noʻonoʻo i kāna ʻano. A laila weliweli ka manawa a makaʻu ʻo ia e nānā i loko o ka pā o kāna mau maʻi a hiki wale ʻo ia i kāna manawa pono ʻole.

Noho ʻo ia i loko o kona mau kuhi a hoʻopoina iā ia iho. Hoʻomau ʻo ia i ke kiʻi ʻana mai kāna ʻike pono ʻole iā ia iho nā kiʻi āna e kūkulu ai, nā hoʻomaikaʻi a me nā maʻi ʻino āna i kau mai ai ma kahi ʻē; a hoʻomau ʻo ia i kāna hana ʻana i nā mea i ʻike maoli ʻole i ka ʻoi a me kahi āna e hoʻopuni ai iā ia iho. Ma mua o ka hakakā ʻana i ka hana weliweli a hoʻonā i ka enigma, hoʻāʻo ke kanaka e holo, pakele mai iā ia iho i nā hana o ka honua, a hāʻawi ʻo ia i kāna ʻoihana e hana a luku ai.

Kuleana kope 1980 e The Word Foundation, Inc.