NO KE KAHUʻUI KULA

Harold W. Percival

PART II

KĀNA KĀNĀWAI O KĀWAI

Hoʻolālā nā poʻe i loko o ʻehā mau papa a i ʻole he kauoha, ʻaʻole he ʻano mana o ko lākou aupuni. Akā ʻo ke aupuni e hāʻawi i ka manawa kūpono loa, a ma lalo o kēia e hiki ke hoʻākāka hou ʻia ai, he Demokala. ʻAʻole nā ​​māka ʻehā no ka helu ʻana i nā rula maʻamau a kuhikuhi ʻole, e like me ka mea ka papa hoʻokae o nā Hindus; a i ʻole i ka pae a i ke kūlana, a i ka hānau ʻana, waiwai, manaʻoʻiʻo, a aia hoʻi i ka politika. Ma ka pololei ʻole, hui pū kekahi kanaka i loko o nā kauoha ʻehā, e ke ʻano a me ka papa o kā lākou noʻonoʻo ponoʻī.

ʻO ka mea i hānau ʻia i loko o kahi papa a i ʻole i ka papa kau e mālama iā ia iho i kēlā kauoha, a lawe paha iā ia iho i ke ʻano aʻe, ma ka noʻonoʻo. Inā mālama ʻia ka noʻonoʻo o nā mea e nā kūlana a i ʻole i noho ai ʻo ia, a laila noho ia i ka papa i loko o kahi i hānau ʻia ai, a i ʻole i koi ʻia e nā kūlana. ʻO kekahi ʻaoʻao, inā kahi like ʻole kāna noʻonoʻo ʻana, ua noʻonoʻo kona noʻonoʻo iā ia i kahi o kāna mea e pono ai - ʻaʻole i ka hānau o kona hānau a i ʻole i ka honua i ke ao nei.

ʻAe mau papa ʻehā a i ʻole nā ​​kauoha: nā limahana hana a i ʻole ke kino, nā mea kālepa a me nā makemake-kāne, nā mea noʻonoʻo a noʻonoʻo paha; a, nā mea ʻike a ʻike paha. Hoʻokaʻawale kēlā i kēlā me kēia kauoha i nā ʻōlelo ʻekolu. ʻAʻole kēia he hopena o nā kauoha ʻehā he ʻano ʻano kino o ke kino; ʻo ia ka manaʻo o ka hana a pau e hana ʻia, hana ʻia e ka makemake-a me ka manaʻo o nā Doers i loko o ke kāne-kino a me nā wahine-kino kahi i hana ai nā Kauka; a ʻo ke ʻano noʻonoʻo e hana ʻia e ka makemake-a me ka manaʻo o ka Doer i kekahi kino kanaka i mālama i ka Doer ma ka papa i loko o ia mea, a e lawe paha ia a me kona kino mai waho o kahi e waiho ai a waiho i kahi i kekahi kauoha. ʻAʻole hiki i kekahi mana ke kāʻili i kahi kanaka mai kāna iho a hoʻopaʻa iā ia i kahi o ka ʻōlelo ʻē aʻe. ʻAʻole i hana ʻia ka loli mai ka mea i hele aku i waho; hoʻololi ʻia ka hoʻololi ʻana mai loko o kēlā ʻano. Ua hoʻokumu ʻia kēlā me kēia manaʻo iā ia i ke ʻano o kona ʻano. Mālama kēlā me kēia manaʻo iā ia i ke ʻano āna i kau ai iā ia iho; a e waiho kēlā i kēlā me kēia i kekahi o nā kauoha ʻē aʻe, inā e hoʻololi ʻo ia i ke ʻano o ka noʻonoʻo i hana ʻia i ka manaʻo i hana i kēlā kauoha ʻē aʻe. ʻO ke kūlana o kēlā me kēia mea i ka manawa i hana ʻo ia ai ma mua i kāna manaʻo.

I nā ʻāina āpau o ka honua ka nui o nā kānaka he poʻe kino-kanaka, nā limahana hana kino. ʻO kahi helu liʻiliʻi kahi mea kālepa, nā makemake-kāne. ʻOi kahi liʻiliʻi o nā mea noʻonoʻo, nā kāne noʻonoʻo. A ua ʻike ka nui o ka ʻike, ʻo ka ʻike-kāne. Kahi ʻia kēlā me kēia o kēia o nā kauoha ʻehā, akā ʻo kēlā me kēia i kekahi o nā fa ʻehā i kahi ʻekolu. No laila, ʻo kēlā me kēia kanaka he kino-kāne, kahi makemake-kāne, kahi noʻonoʻo-kanaka a me ka ʻike i ka ʻike. ʻO kēia mea no ka mea ʻo ia ʻāpana kino e hana a hana pū me ia, a makemake nui ia i kāna ʻano nui, a ke manaʻo iki nei ʻo ia, a he liʻiliʻi hoʻi kona ʻike ma mua o kona noʻonoʻo ʻana. Akā ʻo nā kumuhana e manaʻo ai he ʻano hana ke kanaka, a he mea kālepa paha, a he manaʻo noʻonoʻo paha, a i ʻole he naʻauao ʻike. Eia nō ʻehā nā kauoha a ke kanaka: ke kino-kāne, ka poʻe kālepa, nā mea noʻonoʻo, a me nā mea ʻike; a, aia ka manaʻo ponoʻī o kekahi ke kau i kēlā i loko o kahi o kāna e noho ai. ʻO ke kānāwai: Ua like ʻoe e like me kou manaʻo a me ka manaʻo: e noʻonoʻo a manaʻo e like me kou makemake; e like me kou manaʻo a manaʻo.

Inā pili ka manaʻo o kekahi i nā mea pili kino a me nā leʻaleʻa o ke kino, a me kona mau ʻoluʻolu a me nā leʻaleʻa, a laila mālama ke kino i kona noʻonoʻo; no ka mea, he kumu a me kona kūlana a me ke kūlana i loko o ke ola, hoʻokomo ʻo ia i kona manaʻo-ona a lilo ʻo ia i kauoha o ke kino kino.

Inā noʻonoʻo ka mea i ka ʻoluʻolu o kona mau makemake e loaʻa, loaʻa, loaʻa, e loaʻa ka waiwai, e kūʻai aku ai, kūʻai aku kālā, hoʻolimalima kālā, a laila lilo ka waiwai a hoʻopaʻa i kona manaʻo; manaʻo ʻo ia a hana no ka loaʻa; Ua waiwai ʻo ia i ka waiwai ma luna o ka hōʻoluʻolu a me nā mea ʻē aʻe; a, inā ua hānau ʻia a i hāpai ʻia ʻo ia i kekahi o nā papa ʻekolu a i ʻole e kauoha, e lawe ana kona manaʻo iā ia i waho o kēlā papa a kau iā ia i ke ʻano o nā mea kālepa.

Inā makemake kekahi a manaʻo no ka inoa nui a kaulana paha i kona inoa ʻo ia he mea he mea hana a ʻike paha i hoʻopōmaikaʻi ʻia, a i ʻole i ʻike ʻia i ka ʻimi loiloi a hana paha, a laila ua hāʻawi ʻia kona manaʻo i kēia mau kumuhana; mahalo nui ʻo ia i ke kumuhana o kona noʻonoʻo a manaʻo nui i kahi inoa ma luna o nā mea hōʻoluʻolu a loaʻa kālā; a ke hoʻāʻo nei kona noʻonoʻo i ka hoʻonoho ʻana iā ia i ka hoʻonohonoho o nā poʻe noʻonoʻo.

Inā makemake kekahi i ka ʻike ma mua o nā mea āpau, a no ka mea hiki iā ia ke hana, ʻaʻole ʻo ia e māʻona me ka hōʻoluʻolu a me ka loaʻa a me ka inoa maikaʻi a me ka helehelena; ua manaʻo ʻo ia no ke kumu a me ke kumu a me ka hopena o nā mea, a e pili ana i ka mea a me a ʻo ia a me pehea e hele ai. ʻAʻole maopopo iā ia i nā ʻekekema a me nā wehewehe maikaʻi ʻole o nā poʻe ʻē aʻe. Makemake ʻo ia a manaʻo e loaʻa iā ia ka ʻike i mea e ʻike ʻia ai ia ʻike ʻike a me ka lawelawe i nā poʻe ʻē aʻe. Hāʻawi ʻo ia i ka ʻike ma luna o ka makemake o ke kino, nā waiwai a me nā makemake, a i ʻole a hoʻonani a kaulana paha, a i ʻole ka leʻaleʻa o ka mana e noʻonoʻo. ʻO kāna manaʻo e kau iā ia ma ke kauoha o nā mea ʻike.

'O kēia mau kauoha he kanaka ma lalo o kēlā me kēia aupuni. Akā ua kaupalena ia ke kanaka ma kahi mōʻī a i ʻole aristocracy, a ua kuʻi ʻia a paʻa i kahi oligarchy a i ʻole despotism. Aia wale i ka Demokarata maoli hiki ke loaʻa iā ia ka manawa piha i ka mea āna e lilo ai iā ia iho. ʻOiai nui ka nui o nā hoʻāʻo a ka poʻe hoʻi i ka democracies, ʻaʻole nō hoʻi i ka manawa i ke aupuni maoli i ka honua ma waena o nā kānaka, no ka mea, ʻaʻole ka hana pono ʻana i ko lākou mau kuleana a me ka manawa o ka manaʻo kūpono a me ke kūʻokoʻa o ka ʻōlelo, ua ʻae ka poʻe i a lākou iho e hoʻomālamalama. a hoopunipuni, a kuai mai a kuai mai paha.

I loko o nā moʻomeheu prehistoric nui, e like me nā lāhui kanaka liʻiliʻi i loko o nā wā koʻikoʻi, i kēlā me kēia manawa i ka hoʻololi ʻana o nā ʻano o nā makahiki a me nā kula, kahi loli, nā hoʻololi kūloko; akā, ʻaʻole hana ka lehulehu e ka manawa e hoʻokele ai iā lākou iho, me he poʻe hoʻokahi. Hoʻohana pinepine lākou me ka loaʻa ʻole o ka hōʻoluʻolu, ka waiwai, a me ka mana ʻole; a me ka hoʻokipa ʻana iā lākou iho, me he mea ʻole a i ʻole nā ​​hui a i ʻole nā ​​hui ʻana, i ka mea i manaʻo ʻia e pono ai i ko lākou pono iho a i ʻole nā ​​leʻaleʻa o ke ola. Ma kahi o ka hoʻokaʻawale ʻana iā lākou iho he poʻe kamaʻilio pilikino, a ke koho ʻana i nā kāne a maikaʻi loa a ʻoi hoʻi ko lākou kiaʻāina, ua hāʻawi nā poʻe i ko lākou kuleana i ka poʻe ma ka ʻae ʻana i ka poʻe lawelaʻa e hoʻopunipuni a hoʻopiʻi iā lākou i nā ʻōlelo hoʻohiki a i ʻole ke kūʻai ʻana mai i ko lākou mau balota.

Ma kahi o nā makaʻāinana he nānā i ka pono o nā kānaka a pau, ʻo ka nui o ka lahui ka mea i haʻalele i ka pono o ka lehulehu: ua lawe kā lākou i nā waiwai pilikino i hiki iā lākou ke loaʻa iā lākou iho a i ʻole ko lākou hui a ʻae lākou i nā keʻena o ke aupuni e lawe ʻia. maluna o na mea hoopunipuni politika. Ua hoʻowahāwahā ʻia ka poʻe demubagu e like me nā politika, ka makaʻāina, ka mea hoʻokūkū, i mea e hoʻowahāwahā ʻia, hoʻopunipuni, hao wale ʻia, mea a me ka mana.

Hoʻokani ka poʻe poli i nā ʻāpana o nā ʻalopeke a me nā ʻīlio hihiu i hoʻokaʻawale i nā ʻāpana. A laila hakakā kekahi me kekahi no ka mālama pono ʻana o kā lākou poʻe hipa o ka ʻohana-hipa e koho pono ana iā lākou. A laila, me kā lākou mea kilokilo a me ka hana hoʻomākeʻaka, ʻo ka ʻōkō-polikani a me ka wolf-politikō e pāʻani ana i nā hipa-ke kūʻē i kēlā me kēia i ke pāʻani i nā pono kūikawā e like me "Capital" e pili ana i ka "Labour," a me "Labor" e kūʻē iā "Capital." ʻo ia ka mea e hiki ai i ka ʻaoʻao ke kūleʻa i ka hāʻawi ʻana i ka mea liʻiliʻi loa a loaʻa i ka hapa nui, a ʻo ka ʻōpio-mau poʻe kālai'āina a me nā wolf-politio e hoʻomaikaʻi ana i nā ʻaoʻao ʻelua.

Hoʻomau ka pāʻani a hiki i ka kaulike ʻana o Capital i ka moku o ka luhi a i ʻole hoʻohuli; a i ʻole, a luku aku ʻo Labour i ka piliona a lawe pū nō hoʻi i ka luku luku ʻana i ke aupuni a me ka ʻōnaehana. ʻO nā ʻōpio-nā kālai'āina a me nā wolf-politī hewa hewa; akā ʻo nā mea kuleana maoli a hewa ʻole, ʻo ia nā kamaʻāina, "Kamālaʻi" a me "Labour," ʻo lākou nō e lilo nā ʻalopeke a me nā ʻīlio hae e like me nā hipa. Hoʻomaopopo ʻo Capital i nā poʻe kālai'āina e ʻike i ka manaʻo e hāʻawi i ka mea liʻiliʻi loa no ka Labour a loaʻa ka nui loa, no ka mea kālā i hāʻawi ʻia no nā koho balota. A ʻōlelo ʻo Labana i nā poʻe kālai'āina pehea e makemake ai e kāohi a e loaʻa paha, ka mea e hāʻawi ai i nā mea liʻiliʻi iā, e kapena ana i ka nui o nā koho a Labour i hāʻawi aku ai.

ʻO nā mea kālai'āina e hakakā kekahi i kekahi no ka pono o Capital a me Labor. Nui a me ka ʻoihana ke kaua, kēlā me kēia ka i hoʻopaʻa i ka ʻokoʻa. Pēlā ka hakakā ʻana o kēlā me kēia ʻaoʻao a me nā ʻaoʻao e hoʻopiʻi pono i kona pono iho, me ka manaʻo o kekahi ʻē aʻe, hiki wale nō i ka nalo ʻana o nā makemake o nā mea āpau. Aia ma ia ala e pili ana i nā mea i loaʻa i nā democracies o ka wā ma mua, ma nā ʻano āpau i ʻike ʻia nā ʻaoʻao a nā ʻaoʻao ʻole paha. A ʻo ia wale nō kahi i hoʻoweliweli ʻia e hoʻokau i nā mea i kēia manawa i kapa ʻia ko ka lehulehu.

Ma ke aupuni Demokarata maoli ke aupuni e koho ʻia i nā poʻe poʻokela o nā kānaka i koho ʻia e nā koho a nā kānaka e hoʻokele, hana kānāwai, a me nā luna kānāwai, a e lilo i poʻe luna a me nā luna no ka pono a me ka pono o nā lāhui a pau. e like me he lālā no ka ʻohana nui. I loko o kahi ʻohana kūpono ʻaʻole ʻelua mau lālā i ʻokoʻa a i ʻole ke ʻano a me ke ʻano a i ʻole nā ​​kime, ʻaʻole hoʻi lāua i kūlohelohe o ke olakino a me ka hiki no nā hana like i ke ola. ʻAʻole makemake kekahi kanaka e hoʻowahāwahā a noʻonoʻo paha i kekahi lālā ʻē aʻe i ka haʻahaʻa o ka hilahila a i ʻole i kekahi. E like lākou me lākou. He pili i kēlā me kēia ʻohana, a hui pū ʻia nā mea like ʻole o ka ʻohana. Hiki i ka mea ikaika a ikaika hoʻi i ka nāwaliwali a nawaliwali paha, a ʻo kēia mau mea e pono e hoʻāʻo e lilo i mea ikaika a ikaika hoʻi. ʻO kēlā me kēia hana i kāna hana ponoʻī no ka maikaʻi o kekahi ʻē aʻe e hana no ka hoʻomaikaʻi ʻana iā ia iho a me ka ʻohana. Pēlā hoʻi e lilo ai ke aupuni aupuni i koho ʻia a hoʻolilo ʻia e ka poʻe e aupuni no ka pono o ka pono o ka poʻe āpau me he poʻe hoʻokahi.

Kuleana kope 1980 e The Word Foundation, Inc.