ʻO ka Word Foundation
Kaʻana i kēia ʻaoʻao



THE

WORD

Vol. 13 IUNI 1911 Helu. 3

Kuleana kope 1911 na HW PERCIVAL

NA ANOINO

(Hoʻomauʻia)

KĀNi nā lei a emi iki. Ma ka ʻike ʻole i kāna kīlaha ʻana i kēia ʻōlelo i hoʻohana ʻia e ka poʻe nāna i ka lokomaikaʻi i ka mea i ʻōlelo ʻia. Hiki ke hoʻohana ʻia he moho no ka hoʻohanohano, ke aloha, a i ʻole he benediction. Hoʻohana ʻia e nā ʻohana pouli o e ka ʻulala kūleʻa a me nā Koina Hema, a me nā poʻe ʻona nani o nā lewa ʻākau. Hoʻopili kekahi poʻe i nā mea nui i nā ʻōlelo; hoʻohana ka poʻe iā lākou e like me ke alala. E like me kēlā me nā ʻōlelo he nui i ka hoʻohana maʻamau, ʻoi aku ka nui o ka manaʻo o kēia mea ma mua o ka mea i manaʻo ʻia. ʻO ka ʻōlelo nō e pono ke hoʻopili ʻia a hoʻohana ʻia paha e ka poʻe i ʻike i nā ʻano pale. "ʻAʻole i emi iki kou pale i ke ʻano" i loko o ka manaʻo ke ulu ulu ke kino i ke kino a ke ola ʻo ia mau lā i nā lā āpau. Inā ʻaʻole kahi kanaka kino e hoʻokau aku iā ia, ʻaʻole hiki iā mākou ke ʻike i kahi ʻōlima i loko o ke ao kino. ʻOi aku ka ikaika o kahi kino kino e ʻoi aku ka pale o ka wā e ʻike ʻia ai. Ke hoʻokokoke ʻia ka pale o kahi e ke kukui a ʻike ʻia, hōʻike ia i ke ʻano o ke olakino o ke kino. Inā piʻi ka pale i ka ikaika e hōʻike i ke olakino kūpono a me ka ikaika o ke kino. Akā inā make ka kino kino i kekahi manawa, no ka mea e ola kekahi e ola ʻole nei ka lilo o ka pale me ke kūʻokoʻa o kona kino kino. No ia mea, ʻaʻole e ulu ka pale o ke ʻano o ke kino o ke kino, ke ʻano o kona kino kino, ʻano, a kūʻokoʻa ʻole o kona kino kino, e ola ai ʻo ia i loko o nā makahiki. ʻAʻole hiki i kēia ke ʻole ʻo ka malu, ʻaʻole ka mea like me kēia manawa, he kiko wale o ke ʻano o ke kino, hoʻonui i ka ikaika a me ka mana, a hiki iā ia ke ʻano, ʻoi aku ka nui a ʻoi aku ka maikaʻi o ke kino kino.

Mai ka mea i ʻōlelo ʻia, a i ka wā e maʻa mau ai ke aka me kekahi, e hoʻomaopopo ʻia ʻaʻole ke aka, e like me ka manaʻo maʻamau, kahi uhi o ke kukui, akā he aka kēlā. is kahi kope kope a counterpart paha i kuhi ʻia e kēlā ʻāpana o ke kukui i hiki ʻole i ke kino kino ke keʻakeʻa a komo i loko a hāpai pū me ia i ka malu. I nā kino o ke ola hoʻonohonoho, ʻo ke aka i hoʻolei ʻia ʻaʻole ia o nā huna kino. ʻO ia ka mea ma waena a hoʻohui a paʻa pū i nā hunaʻi a i ʻole nā ​​hunaola o ke kino ola. Ke kope ʻia kahi kope o kēia kanaka ʻike ʻole a kūloko e paʻa pū nei i nā pūnaewele kino i ka ākea a hiki ke ʻike ʻia, e ʻike ʻia nā ʻano kūloko āpau. E ʻike ʻia ke ʻano o ke kino e like me ia a no loko o kekahi manawa, no ka mea, he kino waho wale nō ke kino a ulu aʻe mai ke ʻano ʻike ʻole ʻia o ke kanaka i loko.

ʻIkuhi ʻia kahi aniani o ke ola ʻano i ke ola, e like me ke kiʻi ma kahi pā kiʻi; akā naʻe, hiki ke ʻike ʻia ke kiʻi ma ka papale a i ʻole ka kiʻi ʻoniʻoni e ka mālamalama ma ke kukui, ua mākaukau e hoʻopaʻa i kona manaʻo, ʻaʻohe kumu ʻike i ʻike ʻia e hoʻopaʻa a ʻike ʻia i ka pale e like me ka hoʻopā ʻia a hoʻomālamalama ʻia e ka mālamalama.

Ma muli o ke ʻano ʻike ʻole ʻia a i ʻole maopopo ʻole e pili ana i nā ulana, he mea ʻē paha ka manaʻo o nā līlū ma ke ʻano o ka noiʻi. ʻO ke aʻo ʻana i nā ʻanuʻu e līlī paha i kekahi e nīnau i nā hōʻike ʻo kona mau loʻi a me ka ʻoiaʻiʻo o nā mea kino i kēia ao kino e pili ana iā ia. ʻO ka mea nāna e ʻike liʻiliʻi i nā wahi maka e ʻike liʻiliʻi i nā mea kino. ʻIʻike ʻia ka honua maoli a me nā mea a pau ma loko o ko lākou mau waiwai maoli e like me ke kiʻekiʻe o ka ʻike i hoʻokahi ʻulaʻula. E aʻo ʻia kekahi i nā mea pilikino i ka ʻike ʻana i nā ʻanuʻu. Ma ke aʻo ʻana a me ka hoʻokūkū pono ʻana i nā kukui, hiki i ke kanaka ke piʻi mai ka honua a i ka honua i kāna ʻimi no ka ʻike. Aia nā ʻolokeʻa e līlū ʻia ai i kuhi ʻia i nā pō he ʻekolu o nā honua i hōʻike ʻia, a ua nui nā ʻano ʻanuʻu o kēlā me kēia me kēia.

Ua hoʻolilo ʻia kahi ʻike liʻiliʻi i nā lōlō no ka mea ke manaʻo nei ʻaʻole lākou e noho maoli. ʻO kēlā mau mea e manaʻo ai nā kumu pale he kino kino. Kūleʻa mākou i nā kino kino a pau no ka mea he maikaʻi lākou akā ke manaʻo nei mākou he mea ʻole i mea ʻole, a manaʻo ʻia he maikaʻi ke ʻano o ka hopena a kekahi mau pua e kau mai ana ma luna o mākou. A ʻoiai kākou e aʻo ai i nā aniani kahi nō hoʻi e aʻo nō kākou, ʻaʻole ka ʻula i ʻike ʻia, ʻaʻole ma ke ʻano kino e ʻike ia, akā na ke ʻano ʻike kanaka i loko o ke kino. Hoʻopili ke kino pilikino i nā ʻike maka o ke aniani a no laila e hāʻawi aku i ke ʻano i ke aniani, ʻo ia wale nō. Ke kū pono ke nānā nei i ka nani a me ka hoʻomaopopo ʻana i kona aka e ʻike ʻo ia ke kiko ʻole o ke ʻano ʻike ʻole i loko o kona kino i hoʻāliʻi ʻia e ka mālamalama e maʻa ana. Aia ka mea i ʻike i ka waiwai o ke aniani a me kona kumu ke ʻike ʻo ia i ke kino kino ke nānā aku ʻo ia iā ia a ʻike ʻo ia ma ke ʻano ʻike a ʻike i ka ʻano ʻike ʻole, a laila ʻikeloi ke kino, ʻike ʻia a he ʻano mana wale nō. Ma laila anei ke kino kino o ke ʻano maoli o ke ʻano? Aole loa.

ʻO ke kino kino ke liʻiliʻi ma mua o ke aka o kona ʻano a ua hoʻohālikelike ʻia ke kino o ke kino me ka like ʻole a me ka lele ʻana e like me ka mea i kapa ʻia ʻo ia i kona alala. Hoʻopau i kahi mea, a nalowale ke aniani. Ke hoʻoneʻe ʻia nei ke ʻano o ke kino o ke kino e like me ka mea e make ai ke ʻano o ke kino e pau. Pane paha paha kekahi ʻōlelo ʻoiai ke kino o ke kino he ʻano kūlike ia e like me ka mea i kapa ʻia he pale ʻia, ʻaʻole pololei, no ka mea ua nalowale koke ke aka me ke kaalo o ke ʻano i hana ai, akā ʻo ke kino o ke kino o ke kanaka e mau pinepine aku ma hope o ka make ʻana. ʻO kaʻoiaʻiʻo ua nalowale nā ​​lōlani i ka manawa hoʻokahi a mālama ke kino kino i kona ʻano ma hope o ka make. Akā ʻaʻole kēia hōʻole i ka pale ʻana. Holo aku kahi ʻalo o ke ʻano i ka neʻe ʻana o kona kino kino a ʻaʻole ʻike ʻia kona ʻāpana i loko a i kahi ma kahi e waiho ai; no ka mea, akahi, ʻaʻole ʻike ka mea nānā i ke aniani maoli a ʻike i kahi kikoo wale nō i ke kukui; a ʻo ka lua, kahi i kau ʻia ai ke aka a me kahi kahi i hoʻomākaukau ʻole ʻia ai ka mea hiki ʻole ke hoʻopaʻa ʻia i ke kōkau ʻana o ke ʻano o ke ʻano. ʻO ka papa ma kahi i kau ʻia ai ke aka, e mau ai ka pīhoihoi a ka malu, inā ua lōʻihi ka lōʻihi o ke kūlana no ka mālamalama i hele ma laila e hoʻopau i ka kikoʻī. Ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, nā ʻāpana a me nā ʻāpana paha e hui pū ai ke kino kino i hoʻohālikelike ʻia a ʻōnaʻi ʻia kēlā me kekahi e ka ʻano ma ke ʻano kahi i hoʻomohala ʻia a hoʻopaʻa ʻia i kahi e like me ka hoʻōho ʻana o kā lākou kaha ma kekahi me kekahi. Pono nā ʻuhane no ke kūlohelohe, ma lalo o nā alakaʻi alakaʻi, e hoʻolako i nā kūlana kūlohelohe e hiki ai ke ʻike ʻia ke kumu ʻike ʻole a mālama ʻia e like me ke ʻano ʻike ʻole o ke kino ke ʻano he mea kūlike a ʻike ʻia ke ʻano. ʻO kēia honua holoʻokoʻa e pākuʻi ʻia ana i kona ao, nā puʻu e neʻe ana, nā wao nui, nā wao nahele a me nā neoneo, me kāna mau cataclysms a me nā puʻupuʻu, kona mau puʻu hohonu a me kona mau keʻena, nā mea hoʻonaninani hale hoʻi, a me nā ʻano āpau e hoʻoheheʻe ʻia ana ma loko o kona wahi. ma luna o kona mau papahele, he ʻulaʻula wale nō.

Nui nā ʻano a me kahi kiʻekiʻe o nā kino kino, akā he mau maka wale nō nā mea āpau.

ʻAʻole i hiki i kona ʻano makaono he puaʻa, nā ʻōpala, kahi lāʻau, kahi jibbering, kuhi me ka ʻōpū, ka wahine maikaʻi, ʻo ia kekahi mau kapa ʻaka. Aka, aka nae. ʻAʻole mākou ʻike i nā ʻano o ka puaʻa, ka ʻōpala, ka lāʻau, ka peʻa a ka wahine paha. Ke ʻike nei mākou i kā lākou uhi wale ʻana. Kokoke kekahi e makemake e hōʻole a hoʻohenehene i ka ʻōlelo ʻana a he ʻano palaka nā hiʻohiʻona kino a pau. Akā ʻo ka poʻe e ʻapo loa i ka ʻōlelo a ka mea hiki ke wehewehe i ke ʻano o nā crystals, a mai kahi, pehea ka pau ʻana o ke gula, pehea ka ulu ʻana o kahi hua i lāʻau, pehea ka hoʻohuli ʻana o ka meaʻai i loko o ke kino, pehea kahi huna a kūkulu ʻia ke kino kanaka kino i kūkulu ʻia mai kahi māla mai ka liʻiliʻi ma mua o kahi ʻōpū o ke one.

Wahi a ke kānāwai a ma ka wehewehe ʻana o kahi aniani, hiki ke wehewehe a hoʻomaopopo ʻia kēia mau ʻike. Ma ke koina e noho nei i kona kino ke malama ia nei e ka ai; ka meaʻai, nā mea māmā a me ka lewa a me ka wai a me ka honua. ʻO kēia ʻāpana ʻehā he ahakoa hohonoa ʻole ia e hoʻopili ʻia ana a i ʻole i hoʻopaʻa ʻia i loko o kahi hāmeʻa e like me ke ʻano ʻike ʻole ʻia. Ke lawe ʻia ka ʻai i loko o ke kino, ʻaʻole hiki ke kāʻili ʻia a hoʻomālamalama, akā e ʻoki, ʻaʻole anei no ka hanu e hana ai i ke koko me ka mālamalama a hoʻohālike i ke koko e ʻai i ka ʻai a lawe ʻia a waiho hoʻi ma nā ʻano like ʻole nā ʻāpana o ke kino e like me ke ʻano wehewehe i loko o ke kino, a i waho a i kona ʻaoʻao hope loa. A ʻoiai e hoʻomau ana ka hanu a me ka mālamalama a hoʻomau kona ʻano, ʻo kona pale, ke kino kino. Akā inā haʻalele ka mālamu a me ka hanu, e like me ka make, a laila hoʻi i kona ʻōpū ke kino a pau nā ʻuhane o ke kino, e like me ka nalo e nalowale ana i ka hemo ʻana o ka mea a i ʻole ka hoka ʻana o ka mālamalama āna i hana ai.

I ke ʻano o ke ʻano kanaka a me ko lākou ʻano e hana ai lākou i loko o kā lākou pale ʻana, i ko lākou mau kino kino, a neʻe i loko o ke ao o nā mana o ke kino, ʻoiai ʻaʻole lākou e manaʻo iā lākou i nā aniani. Ke ʻimi nei lākou i nā pale i manaʻo ai lākou i ka ʻoiaʻiʻo a hōʻeha, hōʻeha a haki ʻia. I mea e pani ai i ka ʻeha a hoʻomau ʻole ʻia, ʻaʻole pono ke kanaka e alualu i ka pua a ʻauheʻe iā lākou; pono ia e noho i loko o laila aʻo ia mau mea, a hiki i kona ʻike ʻana i ka mea e kū mau ai i loko o kāna ao hoʻololi i nā ʻula.

(E hoʻomau 'ia)