ʻO ka Word Foundation
Kaʻana i kēia ʻaoʻao



THE

WORD

MAY 1908


Kuleana kope 1908 na HW PERCIVAL

KA MAKANI MAKAULUI

Ke ola nei ka poʻe make i nāʻohana, i nā kaiāulu, a inā pēlā he aupuni?

ʻO ka poʻe e haʻalele i kēia ola, hoʻomaha lākou i kahi lōʻihi a pōkole paha, e like me ko lākou pono. Ke hoʻomau nei lākou i ko lākou ola ma hope o ka mokuʻāina ma mua o ko lākou noho ʻana ma ka honua. Akā eia ka ʻokoʻa, kahi e pono ai ke ola ma ka honua nei i nā kumumanaʻo a ke kanaka e noho ai ma kēia ao, ʻo ka mokuʻāina ke koi wale nō i kahi kaʻa e kūpono i ka mokulele e pili ana ka noʻonoʻo, ka ego.

Ua noho ke kanaka me kona ʻohana a i kahi kaiāulu paha ma ka honua e like me kona makemake, a laila ʻo ia hoʻi kona makemake e hoʻomau i kēia ʻano ola i ka moku hope o ka make. Inā makemake ʻo ia i ke ola kaupalena, a i ʻole ke ola e hoʻolaʻa ai e noiʻi ai i noiʻi ʻia, a laila ʻaʻole ʻo ia e makemake i kahi ola i waena o kekahi; aka ma ke ano keia, e like me kona makemake i ke ola kino, pela no e paa ai kona makemake mahope iho o ka make.

Ma hope o ka make, ke kanaka, ka ego, ka noʻonoʻo e hoʻomau me kona mau akamai a pau, akā e hōʻemi ana i ke kino kino a me ke ʻano o kēlā ʻano kino. Ma kahi e waiho ai kāna manaʻo a me kona makemake e waiho ai i kēlā kanaka. Eia nō naʻe, ka hoʻokaʻawale ʻia ka noʻonoʻo mai ka honua ma o ka hoʻokaʻawale ʻana mai kona kino kino, ua ʻoki ʻia ka wehewehe a me ke kamaʻilio pū ʻana me ke ao kino a hiki ʻole i ke kāne ke noho kino me kona ʻohana a i ʻole ke kaiāulu i noho ai kona manao. Akā, inā manaʻo ikaika ʻo kona ʻohana a i ʻole kaiāulu ʻia ua noʻonoʻo ʻia me lākou a paʻa iā ia i loko o kona manaʻo no ka manaʻo ʻana o kekahi me kona ʻohana a i ʻole nā ​​hoaaloha a ʻoiai ke ola nei lākou i loko o kahi honua. 'āina. ʻAʻole ia i nā manaʻo hou, ʻaʻole hoʻi e kiʻi i ka ʻike e pili ana i ka ʻohana a me ke kaiāulu ma hope o kona make ʻana, ʻaʻole hoʻi e pili ana iā lākou e ʻike nei i ko lākou hopena, e like me ka manaʻo o kekahi manawa. Ma hope o ka make, noho ʻo ke kanaka i nā manaʻo āna i loaʻa ai i ke ola kino. Ua noʻonoʻo hou ʻo ia i nā mea āna i manaʻo ai i ke ola.

Aia kekahi honua o ka noʻonoʻo, ka mea ma hope o ka honua āpau a ke kanaka e noho maoli ai i loko o kahi kino kino, no ka mea nona ke ao nei i kāna unuhi ʻana i loko o kāna ao noʻonoʻo. Akā aia kekahi honua ʻē aʻe e waiho nei ma waena o ka honua noʻonoʻo a me ke ao honua ʻo ia ka honua makemake (kama loca). I ka honua makemake nā kuko a me nā makemake nui o ke kanaka. No laila ma hope o ka make aia kahi kino makemake o ke kanaka kahi e pono ai ke kanaka, ka noʻonoʻo, e hoʻokuʻu iā ia iho inā he wā leʻaleʻa a hoʻomaha paha ia ma hope o ka make. I nā hanana kakaikahi, hoʻokauwa ʻia ke kāne, ka noʻonoʻo e kona kino makemake nui, a ma ia manawa e hele pinepine ʻo ia i kahi o kona ʻohana a i ʻole kaiāulu. I kēlā ʻano hihia, eia nō naʻe, e ʻike ʻia ka noʻonoʻo i ka lāʻau a ʻona paha. ʻO ka makemake ka mea nui. E hana like kēlā ʻano ʻāpana me he mea lā ma lalo o ka mana o ka lāʻau a i ʻole ka mea ʻona. Eia naʻe, e hōʻike ka makemake iā ia iho e like me ka mea ʻona e hōʻike i kona makemake. Aia wale nō i kahi mau hiʻohiʻona o ia mau ʻiʻini makemake ka noʻonoʻo i laila. E like me ka noʻonoʻo i hāpai ʻia i ka nohona ʻohana a i ʻole ke ola kaiāulu ma ke ʻano he mea maikaʻi i loko o kāna ao kūlohelohe, no laila e paʻa ka manaʻo like i ka ʻohana a i ʻole ke kaiāulu i ka honua noʻonoʻo maikaʻi ma hope o ka make. Akā ʻoiai i kēia ao kūlohelohe ke aka a me ka vague ʻole ke ola kūpono a me ke ola maoli ka maoli a me ka mea o ka ʻoiaʻiʻo, i kēia manawa ua hoʻohuli ʻia ke ʻano; ʻo ka honua kūpono ka mea maoli a ua nalowale ke kino a noho wale paha he ideal abstract.

ʻAe, aia ke aupuni ma hope o nā ʻōlelo make. Aia i kēlā me kēia mokuahi ma hope o ka make he aupuni ponoʻī a me nā kānāwai o kēlā me kēia mokuʻāina e kāohi i kēlā moku. Hōʻike ʻia ke kānāwai o ka mokuʻāina makemake e kona inoa iho: makemake. Pili ʻia ka honua maikaʻi e ka manaʻo. Paʻa ʻia kēlā me kēia mokuahi e ke makemake, a i ʻole ka noʻonoʻo maikaʻi ʻana, kēlā me kēia mea e like me kona ʻano, a me kēlā me kēia kaulike.

 

Aia kahi hoʻopaʻi a uku paha no nā hana i hanaʻia e ka mea make, i ka wā e ola ana a ma hope paha o ka make?

ʻAe, lawe mai kēlā i kēlā me kēia hana i kona hopena iho, e like me ke ʻano a me ke ʻano he kumu a me ka manaʻo i noʻonoʻo i ka hana. Nui ka poʻe e hana ana ma kēia ao me ka naʻaupō, akā naʻe, ʻo ka hopena ka mea e uku ʻia a uku ʻia paha. ʻO ka mea nāna e huki i ka kī o kahi pu i ʻike ʻole ʻia e ia, ua ukana ʻo ia a lele i kona manamana lima, a i ʻole ka lima a kahi hoaaloha, e ʻeha i nā hopena ma ke kino e like me ka mea āna i pana mai me ka manaʻo e hōʻeha. Hoʻopau ka hoʻopaʻi kino. ʻAʻole naʻe ʻo ia e ʻae i ka hoʻopaʻi noʻonoʻo e hoʻokau i ke ʻano he mea mihi, e loaʻa nō iā ia ke hana i ka hana me ka ʻike no nā mea e hana ʻia ai.

Hoʻopili kēia i ka nīnau ʻoiai e noho ana i ka honua kino. Akā aia kekahi ʻaoʻao ma hope o ka moku make. ʻO ka poʻe ma ka hope o ka make ke hana wale nō nā hopena ma hope o nā kumu. ʻO kēia honua ke kumu o nā kumu a me nā hopena, akā nā hopena ma hope wale nō nā hopena. Ke hoʻomau nei ka kino makemake e hana ma hope o ka make e like me ka impetus i ʻae ia i ka wā o ke ola kino. No laila, ʻo nā hana i hana ʻia e ka ʻalopela astral, a i ʻole ma ka noʻonoʻo ma kona honua kūpono, he hopena wale nō, ʻaʻole nā ​​kumu. ʻO ia nā hopena i uku ʻia a uku hoʻopaʻi paha no nā hana e hana ana ma ka honua kino. Akā ʻaʻole kūpono kēia mau hana i ka uku a hoʻopaʻi ʻia paha.

ʻO nā huaʻōlelo "uku" a me ka "hoʻopaʻi" he mau huaʻōlelo teele. He pilikino a pilikino lākou. Aia i kēia honua a i ʻole kekahi honua ʻē aʻe, e wehewehe kā ke kānāwai maoli i ka ʻōlelo i hāʻawi ʻia i ka mea hana hewa. ʻO Garder ka haʻawina i hāʻawi ʻia i ka mea hana pono. ʻO ke haʻawina i kapa ʻia he hoʻopaʻi, ua hāʻawi ʻia i ka mea hana e aʻo iā ia e hana hewa hou. Hāʻawi ʻo Reward i nā hopena o ka hana kūpono.

I loko o ka make ma hope o ka make, ua like ka nui o ke kino like i ke ʻano o ke kanaka ikaika, no ka mea, ʻaʻohe ona kumu a ʻaʻole hoʻi i manawa kūpono e ʻoluʻolu i kona makemake. ʻO ke kino kūlohelohe ka mea e hōʻoluʻolu ai i ke kino kūpono. Ke haʻalele ʻia ka makemake o ke kino a i hōʻoki ʻia mai kona kino kino i ka make, ke noho mau nei nā ʻiʻo, akā ʻaʻole naʻe ke kumu o ka hōʻoluʻolu. No laila inā i ka ikaika a me nā mea e hōʻoluʻolu ai ke kino, aia ma hope o ka make i ka pōloli o ka makemake, a i ʻole ka puhi ʻana o ka minamina, akā me ke ʻano ʻole o ka hōʻoluʻolu. Akā, ʻo ka manaʻo e kiʻekiʻe ana kona mau manaʻo, e ʻike i ka leʻaleʻa a pau e hele nei i ka hoʻokō ʻia o kēia mau moemoeā, no ka mea, aia ma ka honua kahi i kū ai nā manaʻo.

Eia nō iā mākou ma hope o ka make e ʻōlelo ai i ka hoʻopaʻi a i uku paha, a i kapa ʻia ʻia, nā haʻawina no ka hana pono a me ka hewa, ma ka hopena o nā manaʻo, nā hana a me nā hana i hana ʻia a ke ola nei i loko o ke ao kino.

 

E loaʻa i ka poʻe make kaʻike?

ʻAʻole, ʻaʻole lākou i loko o ka manaʻo kūpono o ka ʻōlelo. Pono ka ʻike āpau i loaʻa i ka naʻau ma ke ola ʻana i kahi kino kino ma kēia ao kūlohelohe. Eia kahi pono e loaʻa ai ka ʻike inā loaʻa ka ʻike. Ma hope o ka make e hele ai mākou i kahi kaʻina a me ka hoʻā ʻana o ka mea hoʻopiʻi wale ʻia, akā ʻo nā mea wale nō i loaʻa ma kēia ao, i loko o ka like like me ka bipi e hūʻī i kāna ʻōpala aʻo ia i loko o kahi pānaʻi, akā wale nō i lawe ʻia mai ia. mahinaai. No laila ke ola nei nā mea i haʻalele, e kāʻili paha i kēlā mau makemake, nā manaʻo, a i ʻole mau mea i manaʻo ʻia e ulu ai ia, i ulu a hoʻomohala i ka wā o ke ola. Pono ka ʻike maoli o nā ao a pau i ke ola ʻana o kēia ao. ʻAʻole hiki i ka ʻāpala ke loaʻa ma hope o ka make i nā mea i ʻike ʻole ʻia ai i ka wā o ke ola. E hoʻonui a noho ia i ka wā o ka mea i ʻike ʻia i ka wā o ke ola, akā ʻaʻole hiki iā ia ke ʻike hou ma hope o ka make.

 

Uaʻike ka poʻe make i ka mea e hana nei i kēia ao?

Hiki i kekahi, ʻaʻole hiki i kekahi. Aia ia i ka mea a mākou e manaʻo ai ʻo "ka mea make." ʻO nā kino makemake i hoʻopaʻa ʻia i ka honua ʻo ia wale nō ka papa o nā papa he nui o nā "make" i ʻike i nā mea e hana nei ma kēia ao. Akā, hiki iā lākou ke ʻike wale i nā mea e hana nei e pili ana i nā makemake a me nā makemake i loaʻa iā lākou i ka wā o ke ola, a me nā mea e pili ana iā lākou. E like me ka laʻana, ʻo ke kino makemake o ka mea ʻona e ʻike wale i nā mea e hana nei i ka honua e pili ana i kona makemake i ka inu ʻana a hiki i ka wā e hiki ai iā ia ke ʻike i ke kaiāulu a me nā poʻe i hoʻohui i ka inu. Hiki iā ia ke ʻimi i ke kaiāulu ma muli o ka hoihoi maoli ʻana o ka like like, akā i mea e ʻike ai i nā mea e hana nei, pono ʻo ia e hana pēlā ma o ke kino kino o ka mea inu, e hana ai ma ke komo ʻana a nānā i ka mea inu. Akā ʻaʻole ʻike ke kino makemake o ka mea ʻona i ka mea e hana nei i ka honua o ka politika a i ʻole ka palapala a i ʻole ka ʻike, ʻaʻole hoʻi e ʻike a hoʻomaopopo paha i nā mea i ʻike ʻia ma ka astronomy a me ka ʻepekema makemakika. I ka ʻimi ʻana o kēlā me kēia kanaka i ke kaiapuni i ʻoluʻolu loa i ka honua kino, no laila e ʻimi ʻia nā kino makemake i nā kaiaola kino kūpono i ke ʻano o ko lākou makemake.

ʻO ka nīnau, hiki paha iā lākou ke ʻike no ka mea e pili ana i kēlā me kēia wahi? ʻAʻole hiki i ke kino makemake maʻamau, no ka mea ʻaʻohe ona kino kino e ʻike ai i nā mea kino. He manaʻo paha ia a kokoke kokoke i kahi o kāna e kamaʻilio nei, ʻaʻole naʻe i hiki ke ʻike i ka mea ʻole ke ʻole i hoʻokomo ʻia i loko o kahi kino kanaka a hoʻohana i nā kino o ka ʻike a me nā manaʻo ʻē aʻe e hoʻopili pū me ka honua kino. Ma ka maikaʻi loa, hiki i ke kino makemake maʻamau ke ʻike i nā ʻāpana kūwalē wale wale nō o nā makemake o ka honua kino.

ʻO ka manaʻo e kaawale i kāna pili ʻana i ke kino a hele i loko o kona honua maikaʻi loa ʻaʻole ia e ʻike i nā mea e hana nui ana i ka honua kino. ʻO kona honua honua punahele nona. E hoʻopau paha kēia lani a i ʻole kahi honua inā pēlā nā mea a pau o ka honua kūlohelohe. Hiki ke ʻike ʻia nā manaʻo o ka honua honua i ka poʻe i haʻalele i ka honua kūpono ʻole, akā ʻo ka like ʻana o kēia mau manaʻo i like ʻole, e like me ke ʻano e ka naʻau o kona ʻano.

 

Peheaʻoe e wehewehe ai i nā mea iʻikeʻia ai ka poʻe i make ma ka moeʻuhane, aiʻole i ka poʻe e ala ana, a ua haʻi aku i ka makeʻana o kekahi poʻe,ʻo kekahi mauʻohana paha o kaʻohana?

ʻO kahi moeʻuhane ʻaʻole i kūpono mai kekahi kumu physiological mai kahi honua astral a mai ka manaʻo noʻonoʻo. ʻO ka make ʻana o kahi mea i hōʻike ʻia ma ka moeʻuhane ʻo ia wale ka manaʻo o ka mea i hoʻolaha ʻia e make ke hoʻonohonoho a hoʻonohonoho pono i nā kumu e hoʻokō ai i kona make ʻana, a ua ʻike ʻia nā kumu i hoʻokumu ʻia ma ke ao honua. Ma laila e ʻike ʻia ai lākou me ke kiʻi; E ʻike ʻia nā kūlana a pau e hele ana i ka make inā e ʻimi. ʻO nā moemoeā, o nā mea e make nei, e like me ka mea i hoʻolaha ʻia e ʻike ʻia e kekahi e pili pū ana i ke ʻano o ka mea i noʻonoʻo ʻia i kumu ai ke kiʻi. Ma ka hihia e hele ai kahi mea i ka moeʻuhane ka manaʻo o kēlā ʻano hiʻohiʻona e alakaʻi i ka nānā ʻana o ka mea i ka moeʻuhane i ka make e hiki mai ana. E hana ʻia kēia i ka hoʻāʻo e pale i ka make, a i ʻole e hoʻomākaukau i kekahi no ia mea, a i ʻole he ʻano mea i ʻike ʻia e nā poʻe nui loa.

Pēlā ka pili i ia kulekele i ka mea i puka mai ai ka mea make a hoʻolaha i ka make o kekahi ʻē aʻe i kahi mea e ala ala, ke ʻole ʻike ʻia nā maka o ke kanaka ke nānā aku, a i ʻole ʻike ka makaʻala i ka ʻike. helehelena. E hoʻokomo ʻia nā kumu like. Akā ʻo ka ʻokoʻa ka ʻike ʻē aʻe o ka manaʻo ma ka moeʻuhane ma mua o ke ala ʻana i ke ola, a no laila, ʻaʻole pono e hui ʻia ka ʻalā, he mea nui aʻe ka ʻike, a na nā ʻano maoli i hana i ke pāʻani no ka ʻike. ʻO ka mea i make e like me ke kino, ka mea i hoʻopili ʻia a pili paha i ke ʻano nāna i hōʻike. Akā, ʻaʻole make ka poʻe a pau e make e like me ka mea i hoʻolaha ʻia ai. ʻO kēia kumu (ke kuhi ʻia ʻole ke kanaka make) ʻaʻole i kumu maoli nā kumu kumu e koi ai i ka make, akā e make nō ke make ʻole ke kau ʻia nā helu kauā e pale. Ke lawe ʻia ka hana kūpono e pale ʻia ka make.

 

Ua hauʻoli ka poʻe make i nā lālā o kaʻohana a lākou e noho nei ma ka honua, a mālama lākou iā lākou; 'ōleloʻia ka makuahine haʻalele i kāna mau keikiʻuʻuku?

Aia paha ka hūnā paha i kekahi o nā lālā i haʻalele aku i kekahi ʻohana a i ʻole kekahi i kekahi o ka ʻohana inā he makemake ʻole makemake a ikaika i ke ola. E like me kēia, he mea i makemake e lawe i kahi ʻāpana i kekahi waiwai i loaʻa iā ia i ka wā o ka ola me ka hoʻopunipuni. Ma ke ʻano ua lilo ʻia, a i ʻole ka mea i loaʻa i ka waiwai kūpono, ua hoʻokō ʻia ka makemake a hoʻokuʻu ʻia ka noʻonoʻo mai nā mea paʻa i paʻa ai. Ma ka hihia o ka makuahine e kiai ana i kāna mau keiki, eia wale nō ka mea e ikaika ai ka manaʻo i ka wā o ke ola a me nā manawa o ka make e paʻa ai ka manaʻo o ka makuahine i nā kūlana o kāna mau keiki. Akā, e pono ke kala ʻia kēia mea e hoʻokuʻu ʻia ka makuahine a waiho ʻia nā keiki e hana i ka hopena o kā lākou i hana ai i nā ola o mua. Ma hope o ka hele ʻana i kona honua maikaʻi a i ka lani paha, ua noʻonoʻo nō ka makuahine i hala nā keiki i aloha nui iā ia. ʻAʻole naʻe hiki ke noʻonoʻo ʻia kāna mau manaʻo i nā keiki. Inā paʻa ka poʻe keiki, ʻaʻole hiki iā ia ke ʻike me ka ʻole o ka ʻeha, a ʻaʻohe wahi ʻo ia i ka honua kūpono. Ke loaʻa nei ka pilikia i kahi haʻawina a me ke ʻike no ke ola mai ka loaʻa ʻana o ka noʻonoʻo i ka ʻike a aʻo pehea e ola ai a noʻonoʻo a hana hoʻi. ʻO ka mea e hana nei, ʻo ka makuahine, e noʻonoʻo ana i nā keiki i aloha nui iā ia, e pili paha iā lākou ma o ka manaʻo. ʻAʻole hiki iā ia ke kiaʻi ma ko lākou ola olakino, akā na ke ʻano kiʻekiʻe o ka haʻi ʻana i ia mau ʻano i ka wā e pane ai kā lākou mau manaʻo a me ke ola. Ma kēia ala ʻaʻole wale nā ​​keiki a nā mākua e kōkua ʻia e ka poʻe i haʻalele, aia i ka honua kūpono a i ka lani paha, akā nā kōkua hele a pau paha e kōkua i nā poʻe e noho nei i kēia ao inā ua kiʻekiʻe a koʻikoʻi nā manaʻo o ka mea i hala i ko lākou wā ka pilina a me ka pilina ma ke ola kino.

 

Aia ma ka honua o ka poʻe make i ka lā hoʻokahi a me ka mahina a me nā hōkū e like me ko kākou ao?

ʻAʻole, ʻaʻole paha. Hōʻike ʻia ka lā a me ka mahina a me nā hōkū i ke kino kūlohelohe. ʻAʻole like ia, ʻaʻole hoʻi e ʻike ʻia ma hope o ka make; no ka mea, e noʻonoʻo ʻia ana ka manaʻo o lākou ma hope o ka make ma hope o ka make. Ka astronomo nona i manaʻo nui i ka wā o kāna aʻo ʻana e ola nei, ma hope paha o ka make ʻana ka mea hopohopo e pili ana i kāna kumu, ʻaʻole naʻe ia e ʻike i ka mahina kino a me nā hōkū, akā ʻo ia wale nō kāna mau manaʻo a me nā manaʻo o ia. Hāʻawi ka lā a me ka mahina a me nā hōkū i nā mea ola ma ka honua ʻekolu mau ʻano o ka nui o ke ʻano ʻano like ʻole a me ka ikaika. ʻO ka mālamalama o ko mākou ao kino ka lā. Ke ʻole o ka lā i ka pouli. Ma hope o ka make ʻana ka mālamalama ka mālamalama e hoʻomālamalama ai i nā ao ʻē aʻe e like me ka mea e hoʻomālamalama ʻia ai ke kino. Akā i ka wā e waiho ai ka noʻonoʻo a ka ego paha i kona kino pilikino i loko o ka pouli a me ka make. Ke kaawale ana ka manao mai ka makemake kino, aia no kela kino ma ka pouli a ua make no hoi. Ke hele nei ka manaʻo i loko o kona kūlana kūpono e hoʻomālamalama i nā manaʻo ʻike ʻole a me nā moemoe o ke ola. Akā ʻo ka lā o ke kino, a i ka mahina, a i nā hōkū, ʻaʻole hiki i ka maka i ka mālamalama ma hope o ka ʻōlelo ʻana o ka make.

 

Hiki paha i ka poʻe make ke hoʻohuli i ka mea ola me kaʻikeʻole o ka poʻe ola, ma ka hōʻikeʻana i nā manaʻo a i nā hana?

ʻAe, hiki nō a ʻike pinepine ʻia nā mea hoʻowahāwahā ʻia i ikaika nā makemake a ua ʻoki ʻia kā lākou ola e nā mea i hoʻokuʻi ʻia, nā hana hewa, ʻaʻole paha lākou i hana me ka ʻole o kēlā mana. ʻAʻole kēia ke kī ua lilo ka hana maoli no ka mea i hoʻowahāwahā ʻia, ʻaʻole hoʻi e hoʻopiʻi i ka hewa o ka mea i hana i ka hewa ma lalo o kēlā mana. E wehewehe wale ia e ʻimi a ʻimi paha i ka mea i hoʻowalewale ʻia paha. ʻO ka mea i manaʻo nui ʻia e ʻo ia kekahi me ka ʻole o ka manaʻo kiʻekiʻe a i ʻole ka ikaika, a i ʻole kekahi mea like kona mau ʻano e like me nā ʻano o nā ʻano i manaʻo iā ia. Hiki nō kēia a hana pinepine me ka ʻole ʻike o ka mea i koi ʻia e hana. Pēlā nō e hiki i nā manaʻo, ʻo ia kahi kūlana kiʻekiʻe, i ʻōlelo ʻia i kekahi, akā i ia ʻano ʻaʻole pono ia e hele i ka poʻe make no nā manaʻo, no ka mea, ʻoi aku ka nui o ka mana o ka poʻe ola ma mua o ka manaʻo. o ka poe make.

He Hoa [HW Percival]