THE

WORD

ʻO DECEMBER 1912

KA MAKANI MAKAULUI

No ke aha e māheleʻia ai ka māhele?

I mea e mālama ai ke kanaka i kahi moʻolelo o nā hanana; hiki iā ia ke manaʻo i ka mamao o nā hanana i ke ʻano o nā wā i hala aku nei, a me ka manaʻo i nā mea e hiki mai ana. E like me ka mea i wehewehe ʻia e kekahi mau mea aʻoaʻo, 'ʻo ke wā ʻo ia ka "kāʻili o nā mea i loko o ke ao." ʻO kēlā kanaka e mālama i kona ola a me kāna ʻoihana, me ko nā poʻe ʻē aʻe. He mea kūlohelohe ia e hoʻohālikelike i nā hanana ma ka honua e ka "kahalaha ʻana o nā mea ākea." Pono ke kanaka e nānā pono a mālama i nā moʻolelo o kāna mea āna i nānā ai. ʻIke nui kāna mau mana i ka ʻike ʻana i kona ola me ka lanakila ʻana o nā manawa mau a me ka pōʻeleʻele, ke ao a me ka pō. ʻO ka wā mālamalama ma muli o ke kau ʻana, ka pouli a me ka nalo, o ka lā. Ua ʻike ʻo ia i nā wā o ke ea a me ka anu i ka ua ma muli o ke kūlana o ka lā i ka lani. Ua aʻo ʻia ʻo ia i nā konohona a ʻike iā lākou i nā loli, a ua loli nā hōkū i ke ʻano o nā konohiki. Hōʻike ʻia ka ala o ka lā ma nā huhū o nā hoku, nā mele, kahi i helu ai ka poʻe kahiko ma ke ʻano he ʻumikumamālua a kapa ʻia ka zodiac, a i ʻole poʻo e ola ana. ʻO kēia ko kāua kalena. Ua kāhea ʻia nā mele me nā inoa like ʻole i waena o nā kānaka ʻē aʻe. Me nā helu liʻiliʻi he helu ia he ʻumikumamālua. I ka hala ʻana o ka lā mai kekahi mau hōʻailona ma nā makahiki he ʻumikumamālua a hoʻomaka i ka hōʻailona hoʻokahi, ua kapa ʻia kēlā ʻano hakahaka a ʻoi paha kahi makahiki. Ke hala nei kahi hōʻailona ma lalo a laila ua piʻi mai kekahi, ua ʻike ka poʻe mai ka ʻike ka hoʻololi ʻana o ka manawa. ʻO ka manawa mai kahi hōʻailona i kekahi hōʻailona e kapa ʻia he mahina lā. Ua pilikia nā Helene a me nā Roma i ka hoʻokaʻawale ʻana i ka helu o ka lā i loko o ka mahina, a ʻo ka helu o ka malama i ka makahiki. Akā ua hope lākou i kahi kauoha e like me ka hoʻohana ʻana o ko ʻAigupita. Hoʻohana mākou i kēlā me kēia lā. Ua māhele ʻia kahi mahele hou o nā ʻāpana o ka mahina. Ua hala ka 29 mau lā a me ka hapa no ka mahina e hala ai kāna mau ʻehā heʻe mai kahi mahina hou a hiki i kahi mahina hou aʻe. ʻO nā wā ʻehā i hoʻokumu ʻia hoʻokahi mahina o hoʻokahi malama, no ʻehā pule a me kahi hapa. ʻO ka māhele ʻana o ka lā mai ka puka ʻana o ka lā a hiki i ka lae kiʻekiʻe loa o ka lani a hiki i ka napoʻo ʻana o ka lā ua hōʻailona ʻia e like me ke kumumanaʻo i manaʻo ʻia ma ka lani. Ua hana ʻia ka hana a ka lā. Hōʻike ʻia kekahi mea ʻike kupaianaha ma ka pololei o ka loaʻa ʻana o nā pōhaku ma Stonehenge ma Salisbury Plain i ʻEnelani, ma nā manawa prehistoric. Ua hoʻolālā ʻia nā mea hana, e like me ke aniani hora, a me ka ʻaki hola wai e hoʻopaʻa i nā manawa. Hoʻopili hope ʻia ka uha a hoʻonohonoho ʻia ma hope o nā hōʻailona he ʻumikumamālua o ka Zodiac, koe wale nō ka ʻumikumamālua, e like me kā lākou manaʻo, no ka ʻoluʻolu, helu ʻelua. He ʻumikumamālua no ka lā a me ka ʻumikumamālua i ka pō.

Ma waho o kahi kalena, e hoʻopaʻa aku ai a hoʻoponopono i ka kahe o ke manawa, ʻaʻohe kanaka a ke ʻano kīwila, ʻaʻohe moʻomeheu, ʻaʻohe ʻoihana. ʻO ke uka i hiki ai i kēia manawa no ke trifle, he ʻano hana i hana ʻia e kekahi laina lōʻihi o nā mīkini a me nā noʻonoʻo. ʻO ka ʻāina kahi hopena o ka huina o ka manaʻo o ke kanaka e ana i ke kumu o ke ao, a e hoʻoponopono i kāna mau hana ma o kēia ana.

He Hoa [HW Percival]