NO KA MEA A ME KA PALAPALA

Harold W. Percival

MOKUNA V

KA PALAPALA HUI

Kaha 4

ʻO ke kālā. ʻO ke akua kālā. Pauli. Nā hoʻokahuli. ʻO kaʻaihue i hānauʻia. ʻAʻohe pilikia o ka waiwai a me ka hoʻoilina.

ʻO ke kumuhana o ke kālā a me nā mea kālā i loaʻa ke kālā kūpono ʻole. O ka paʻa a hapa ʻole o ka kālā i kēia lā nā tausani a me hoʻokahi kūlana e ala ai nā ala o naue like alakaʻi. Ke kūʻokoʻa, ka limahana, hōʻeha, ke nānā aku i ke kūkuluʻana, ke koho o nā mea hui, mana, manawa maopopo, hana, ka hapa nui o nā helu ʻokoʻa pili ʻana i ʻike ʻia o nā ola i ke ao nei, pili i ka kālā.

Pono nā kānaka āpau i ke kālā. He kūpono ke kūpono i nā mea a pau. ʻOiai kekahi o nā hoʻokolohua o kahi aupuni maikaʻi, ʻo ka poʻe a pau ma lalo o ia mea manawa maopopo e uku nui no ai, nā lole a me nā wahi e noho ai. Ma waho o kēia mau pono e makemake ai kekahi e makemake e like me ke kūlana a ke kanaka i loaʻa ai i ka honua. Inā ʻaʻohe wahine a keiki, ʻaʻole pono loa. Akā ka mau manao hele ʻo ia i kahi ma waho aku a koi wale nō i nā mea e pono ai no kā lākou pono a me nā mea kūpono. Makemake lākou i ke kālā no ka nani a me ka hōʻike, no ka mana o kekahi, a makemake kekahi i kālā no ke kālā. Akā, ʻoi aku ka nui o lākou, makemake hou lākou. ʻO ke kālā pinepine, ma hope o ka loaʻa ʻana, heʻuʻuku kāna kumu. ʻAʻole kūʻai mai i ke olakino, hoʻonani, mahalo i ka poʻe iho; ʻaʻole hiki iā ia ke kūʻai aloha ʻaʻole hoʻi ola; ʻaʻole hoʻi ke kūʻokoʻa, oluolu a i ʻole ka ʻike.

ʻO ke kūʻokoʻa maoli ka mea e pono ai ke kālā e lawe mai ai, a ua lawa ke kālā liʻiliʻi no kēlā. ʻOiai ke kūʻokoʻa kūʻokoʻa me ka kū hoʻokahi a hana i ka honua, ʻokoʻa ka kālā e pono ai e hoʻokau. Ke hoʻopuni nei ka hale, nā pilikia a me nā hopohopo i kēlā poʻe makemake oi aku. ʻAʻole hoʻonui kālā i ke kiko o ke kūʻokoʻa. ka pomaikai i loko a i ʻole hōʻoia aia ka mea a ka poʻe makemake e makemake ai, akā ola ʻaʻole loa e hāʻawi. ʻO ke kiʻi e pili ana i ke kūʻokoʻa, akā naʻe o ka ʻokoʻa. ʻO ke kālā kekahi o nā koi liʻiliʻi. ʻO ka mea liʻiliʻi e pono ai a me ka mea ʻē aʻe e makemake ai mai ke kālā akua, ʻoi aku ka kūʻokoʻa o kēlā.

ʻO ke kālā akua he honua ikaika uhane, hana ʻia, mālama ʻia a hāʻawi i kona mana, e like me nā mea ʻē aʻe akua, ma ka hoomana a hana ʻāpana i loko o nā kino kanaka. Ma lalo o kēia akua honua nui i kālā liʻiliʻi akua, nā akua kūikawā no kēlā me kēia hoʻomana hoʻomana. Hoʻolāʻau ʻia kēlā me kēia puʻuwai liʻiliʻi, i ka puʻuwai a me ka pepeiao, e hana ʻia e ka mea hoʻomana, a kū no ke akua nui. ʻO ke kanaka akua E hāʻawi i ka hoʻomana i ke akua nui. ʻO kēia, ma kahi o ka hierarchy, ua kōkua ʻo ia i kāna poʻe hoʻomana i ka loaʻa ʻana o ke kālā a me ka pale ʻana i nā pio, ma ke kōkua ʻana aku iā lākou i loko o nā ʻoihana lanakila a me nā kūlana kālā, a i ʻole e mālama iā lākou i nā pōʻino kālā. ʻAʻole naʻe e hiki i kēia akua ke hāʻawi i ke olakino, hōʻoluʻolu a ʻoluʻolu paha; ʻaʻole nō hoʻi aloha, a ʻoluʻolu manaolana; ʻaʻole hiki iā ia ke hāʻawi i ka pale i ka hopena, i ka manawa naue like ʻaʻole hiki ke paʻa. Hoʻomaʻo pinepine kahi mea haipule i kahi kālā e hoʻomana nei akua a ka hoʻohana ʻana i ke kālā no ka hōʻoluʻolu ʻē aʻe i kekahi makemake Na mea e waiwai ai kona waiwai. Hoʻololi ka akua kālā a mālama ʻo ia i ke kahua mua ma ka puʻuwai, akā inā i ka hoʻomana hou, e like me ka molowa, ʻona, ʻona, ʻona hoʻi, ʻaʻole hoʻi he akua luhi ʻo ia ka hoʻopaʻapaʻa ʻana iā ia iho ʻaʻole wale ma ka nalowale kālā, ka nalowale ana o na mea a ke dala i kuai ai.

ʻO ka mea i hānau ʻo ia i ka ʻilihune, aia ka manaʻo i ka home i ka ʻilihune a ʻaʻohe mea nui e hoʻonāukiuki i kona ʻilihune, he ʻilihune, a me ka naʻaupō hoʻi, ka mea nāna i hana iki i nā wā i hala aku nei a ʻaʻole hoʻi ka mea liʻiliʻi ma kēia manawa. E alakaʻi ʻia ʻo ia e ka pōloli a makemake ʻia a lawe ʻia paha e aloha o ka poe i hilinai maluna ona hana, ʻo he mea wale nō e pakele ai ka puhiluhi o ka hune. Ka mea i hanauia ma ka ilihune me nā papahana, mau talena a 'ole paha nā mea mahalo nui,' o ia paha ka mea i haʻalele ʻole i nā kūlana kino a hoʻolaha i kona ikaika i ka moeʻuhane a i loko o ka hale kūkulu hale.

ʻO ka mea e hōʻeha pinepine i nā uku, ʻo ia ka mea i haʻalele i kekahi o kā lākou waiwai, a ka mea nāna i haʻalele ʻole i ka mālama ponoʻī. ʻO kēia ka hoao ana he haʻawina kūpono e pono ai iā ia e manaʻo i ka hemahema kūlohelohe a ka luhi o ka pōmaikaʻi e lawe mai ai, a e hōʻoluʻolu pū iā ia me kekahi ka hoao ana ia. A i ʻole e koi ʻia paha ka uku naue like me kahi hōʻoia no ka hoʻomohala ʻana i nā mānoanoa, a i ʻole e hoʻomākaukau ai no nā ʻano ʻē aʻe hana.

ka paʻa o ka waiwai oia ka hopena o hana a i ʻole peʻe i kēia manawa a i ʻole ola. ^ E Ha yM. Hoʻoikaika kino, ikaika makemake, hoomana i ke kala akua, a mau no manaʻo, nā ala e loaʻa ai ke kālā. Ma ka loaʻa o kahi kumu o kēlā me kēia mea e hilinaʻi ai i ka nui.

ʻO ka mea mea hana ʻole ʻole ma ke kī, ʻo ia kaʻu mea e hoʻohana ai, ka mea i hoʻohana liʻiliʻi manaʻo a ʻaʻole kuhikuhi pono i kāna makemake, pono hana paʻakiki a lōʻihi e loaʻa ai ka lawa no ke ola haʻahaʻa. Me ka oi aku ikaika makemake a oi manaʻo, e lilo ka mea hana i hiki ke loaʻa i nā mea hou aʻe. Inā ke kālā kū hoʻokahi - ʻaʻole wale ai, nā lole a me nā wahi noho - ke kumu o makemake, manao hoʻolako i nā ala e hiki mai ai. A laila e ʻimi ʻia nā wahi ākea, kahi e loaʻa ai ke kālā a ʻoi aku ka nui kūpono ʻike ʻia a lawe ʻia.

I mea e loaʻa ai ke kālā he nui i loaʻa i ke kālā ke kumu nui i kāna kālā nona ola a ua kaumaha aku lākou i nā mea e pono ai ka hoʻomana ʻana i ke kālā akua. ^ E Ha yM. I ka wā i hāʻawi ai ʻo ia i ke kumukūʻai ma ka hoʻomana, ke kālā akua e hoʻokomo iā ia me nā kāne ʻē aʻe e loaʻa ana nā pahuhopu i hiki iā ia ke hoʻohana i ka loaʻa ʻana i ke kālā āna i makemake ai, a i ʻole ke kālā akua e hoʻokomo iā ia i kahi o kahi e hiki ai iā ia ke ʻae a nānā ʻole i nā lehulehu e like me ka poʻe inu ʻauhau, nā mea ʻauhau, nā mea hana koa, nā mea hana aupuni a i ʻole nona nā franchise. I kekahi manawa ʻaʻole i hiki koke mai ke kālā, akā aia kekahi i kekahi ola ma ke ano o ka hooilina, hooikaika maikai, mau makana, na hala ole a pau paha, me ka wa ole hana a i ʻole hoʻomana. ʻAʻole naʻe ia mau mea, ʻaʻole wale nō no hana a ka hoomana i na la i hala.

E like me ka akau or hewa lilo ka mea kālā i ka make a hōʻoluʻolu paha i ka mea e lawe mai ai ke kālā. Inā loaʻa ke kālā i ke kumu nui o ke noho ʻana o kekahi, ʻaʻole hiki iā ia ke ʻoliʻoli piha i nā mea kino e hiki ai ke hoʻohana ʻia, a me ke kālā ke kumu ʻole i ka manaʻo. nā hewa ke kani nei ia, ua lehelehe i na kaniuhu o ka poe ole ae leona pono o kona mau pono maoli. ʻO ke kālā hoʻi, ʻo ka Nemesis kahi mea kokoke a me ka hoa mau o ka poʻe e ʻimi nei. No laila ka mea e loaʻa ai makemake i ka ʻimi kālā e hoʻomau ana ke kālā a hiki i kona alualu ʻana i ke kālā. Nā pinepine o nā hola lōʻihi o manaʻo a ʻo ka hana i koi ʻia e hōʻona i kāna waiwai ua hōʻino ʻo ia i kona olakino a make ʻo ia i ke kanaka makua ʻole.

Hiki i ke kālā ke wehe i nā kumuwaiwai ʻē aʻe i ka mea mālama kālā. Hiki iā ia ke hoʻohana i kāna kālā ma ka hōʻike ʻana a i ʻole hewa. Hoʻowahāwahā pinepine ʻo ia i kāna mau keiki a waiho ʻia iā lākou e mālama ʻia e kekahi. Hiki ke ʻike ʻia i ka ulu ʻole a me ka hoʻonaninani pinepine i waena o nā mea palau a me nā mea ulu ʻoluʻolu o ka poʻe waiwai. I kā lākou huli ʻana, ʻo kēia mau keiki hoʻonāukiuki ke mālama i nā kālā i nā lā ʻē aʻe. O ka aloha nā kālā i huki iā lākou i loko o kahi ʻohana waiwai akā, ua hōʻino ʻia ke kālā.

ʻOkoʻa ʻokoʻa i ka wā e hiki mai ana o ka lawehala wale ʻana a i ʻole ke kālā huntere ʻo ia ka poʻe o ka poʻe a ʻole a hewa ʻole i ka loaʻa ʻana o ke kālā. ʻO ka nui o nā mea hana pono e hoʻopōlohelohe ana, nā mea makemake, nā mea kūʻai mai nā moe kolohe ai, nā mea hana ʻino, nā mea hoʻolaha a me nā wahi hoʻonaninani o nā pale kālā, i ka wā e hiki mai ana i nā ʻaihue a i nā mea hao wale paha. ʻO nā mea e hōʻike pilikino a i ʻole he lālā paha o nā papa hoʻonaʻauao ma o ka ʻeha ikaika a hōʻino ʻia i nā pōmaikaʻi kūikawā paha i ka hōʻeha ʻana o kekahi, he lawehala lawehala. ʻO kēia mau huapalapala, a me nā mea ʻaihue a me ka mea nāna lākou i kūkulu ai, e ʻike lākou i kā lākou haʻi maoli ʻana ma hope, i ka wā i waho o lākou.

A laila me ka ʻole o ka uhi o ke kānāwai, nā kālā, ke kikowaena a me ke ʻano pule, ua hānau ʻia lākou he rogues, a ukiuki i ka hewa o kā lākou ʻāpana. ʻO ka ʻaihue hānau i hānai ʻia mai ka hānau mai a hiki i ke kaumaha ka mea ʻaihue lanakila o ke au o mua ola nāna i hao a hōʻole i ka poʻe ʻē aʻe me ka ʻole e ʻae i ka hopena. ʻĀnō nei e uku nei ʻo ia i nā aie āna i hōʻaiʻē ʻia ai, ʻo ia paha he kauwā ʻoka, he ʻikepili, he mea hao nui, he ʻāpana ʻaihue, ka mea inu ʻauhau, ai engrosser, kahi mea hoʻopunipuni a i ʻole kekahi ʻano o ka hoʻopunipuni a hoʻopunipuni paha; inā paha i kapa ʻia kāna mau hana me ka lawehala a ʻaʻole paha, he kūpaʻa lākou, lawa kēlā. Inā loaʻa iā ano o ka aihue, ko ano hope loa lilo ʻia ke kino pilikino, ʻo ia nō ka "ʻaihue hānau," ʻaʻole "a wale. " Ua nānā ʻia ʻo ia, ua pāpā ʻia, hoʻopiʻi ʻia ʻo ia a he cogue.

ʻO kaʻehaʻeha a kekahi i hana ai,ʻo ka pōʻino āna i lawe mai ai i nā mea'ē aʻe ma o ka hoʻowalewaleʻana iā lākou aiʻole ma ka hoʻoneleʻana iā lākou i kā lākou waiwai, pono iā ia ke hihia.

ʻekahi ka mea lanakila i ka leʻaleʻa a me nā ʻae ʻole e hiki i ke kālā ke kūʻai aku, a hoʻohana i kāna kālā e loaʻa ai, pono me ka loaʻa ʻole o ke kālā manawa, a manaʻo i ka pono o ia. ʻO ke kuhi hewa kālā e lawe ai i ka hune; ka akau hoʻohana ka kālā i ka kūʻokoʻa a me ka waiwai kūpono. Hāʻawi ke kālā kālā i ke kūlana pilikino no ka hōʻoluʻolu, hauʻoli hana nona iho a me na mea e ae. ʻekahi o ka mea i hanauia na makua hanohano a nui a waiwai paha, a i loaʻa ka kālā, ua loaʻa iā ia e manaʻo a me nā hana; ʻAʻohe pilikia o ka waiwai a i ʻole ka hoʻoilina ma ka hānau ʻana.

Kuleana kope 1974 e The Word Foundation, Inc.