ʻO ka Word Foundation
Kaʻana i kēia ʻaoʻao



NO KA MEA A ME KA PALAPALA

Harold W. Percival

MOKUNA V

KA PALAPALA HUI

Kaha 5

Ka hopena o ka hui. E ala a hāʻule o kekahi lāhui. Nāʻike o ka mōʻaukala. Nā Luna o ke kānāwai. ʻO nā hoʻomana e like me ka hopena o ka hui. Ke kumu i hānauʻia ai ke kanaka i loko o kahi hoʻomana.

Group naue like he naue like e pili pono ana i kekahi i kekahi helu o ka poʻe. Kauia lakou mau manao ua hana ia naue like no lakou. Loaʻa paha kahi lālā o kahi ʻohana naue like i ka maʻamau. Loaʻa iā lākou nā kūpuna, nā kuʻuna a me nā hanohano, e pili ana i kahi kamaʻāina a kaʻana i kekahi pili pili kaiaulu a me ka moʻomeheu. ʻO ka maʻamau pinepine naue like ka nele loa o kēia mau mea a pau wale nō i ka ʻāina a me ka kūpuna. ʻO kekahi manawa hele ʻia nā hiʻohiʻona kino i waena o nā lālā o kahi ʻohana a ua koho ʻia he hoʻoilina. I kekahi mau ʻohana e hoʻomau hou ʻia nā lālā i nā ola he nui. Loaʻa iā lākou nā mea a lākou i hāʻawi ai i ka inoa ʻohana a kū a ʻae paha i ʻole e ʻae iā ia e hana iā ia. Nā hui naue like pili paha nā lālā o kahi ʻohana no kahi hanauna hoʻokahi a ʻelua paha, a iʻoi aku paha i hala mau makahiki. Ua lawe ʻia nā kānaka i loko o kahi ʻohana a mālama ʻia ma laila e ke ʻano like o ka noʻonoʻo; a ʻo ka manawa like ka like me ke kūlike o ia ʻano hui ʻia nā ʻohana. Loaʻa i nā ʻāina me ka hoʻopā pono, a ʻo ke ola wale ʻana i ke kaiāulu ke kumu o ke hoʻokumu ʻana a hoʻomau i ʻohana. I kēia mau lā ua loli ka manaʻo a ʻaʻole noho hou ka ʻāina i ke kumu nui o ka hoʻomau ʻana i kahi ʻohana. I kekahi manawa he mau mumū mau manao hoʻokokoke ka poʻe i loko o ka ʻohana like a me kāna hui naue like.

Kū ka poʻe i ka hui naue like, ʻo ia hoʻi, nā kūlana kino, o kā lākou kaiaulu no kā lākou mau manao i loaʻa i kekahi mea maʻamau; Hoʻopili lākou iā lākou i loko o ka moʻoiki like ʻole, me nā kūlana maʻamau a me nā mea e pono ai. ʻOiai ka ʻokoʻa ʻole o nā hopena i loko o ia mau kaiāulu, aia kekahi mau manaʻo maʻamau e hoʻohuli ana i nā kānaka a mālama iā lākou i ke kaiāulu. Ma laila lākou i kamaʻilio maʻamau, ka ʻona, ke kaiāulu, nā maʻamau a me nā leʻaleʻa; malaila lakou e mare ai a malaila e halawai ai me kekahi hopena maʻamau i nā manawa e pōmaikaʻi ai, ʻo ka pōpilikia, nā maʻi, ke ahi, ka hoʻā wale a me ke kaua. ʻO nā mea a kēlā me kēia kanaka e loaʻa ai i kahi pōʻino maʻamau kūwaho o kona mau mea i hala mau manao. ^ E Ha yM. Inā ʻaʻole ka neʻe i ka hopena maʻamau me ka hū o ka manaʻo o kēlā poʻe i kēia manawa i loko o ia wahi, ua pakele lākou. No laila he mau mana kupanaha mai ka hopena maʻamau i ka wā i hōʻuluʻulu ʻia ai nā mea he nui a e hōʻeha ʻia, e like me kahi moku kāpuni, hale ʻāʻī ʻana, hale kūkulu, hoʻāhuā ʻia, a i loko o nā hoʻomana haipule a i ʻole hoʻi.

Hānau ʻia kekahi poʻe i aupuni a i ʻole he lāhui no kā lākou mau manao, a me ka manao ano i haku ʻia e lākou, e huki iā lākou ma laila. Hana lākou i ka laulā uhane, ano, nā mea ʻokoʻa a me nā lohi o ka lāhui, a hoʻomohala, hoʻoikaika a loli paha. E hana ana ka poʻe uhane ʻo ia ka akua o ka lāhui, hana lākou iā ia ma ko lākou manaʻo. Ua honi ia ma o na mākaukau o kēlā lāhui; mai laila hele mai i ka pili ole i hoʻokaeʻili e kūʻē i ka mea ʻaʻole i komo a i ʻole i ka kūʻē ʻana i ka lāhui uhane. ^ E Ha yM. ʻO nā poʻe a pau e manaʻo like like ke huki ʻia i ka uhane a laila hānau ʻia i loko o ka heihei, kahi a lākou e kaʻana nei i kāna pūʻulu naue like i ka nui o kā lākou mau manao hiki ke hoʻokipa i ka manawa, kūlana a me kahi.

ʻO ka maʻamau o nā kānaka o kēlā me nā lāhui ʻē aʻe ma o ke ʻano o ka hoʻomohala ʻana nā mea hana a kino. ʻO kekahi, ua hānau ʻia i loko o kahi lāhui e kiʻi i ka hoʻomaʻamaʻa kūikawā; ʻo kekahi no ka mea ua hoʻomaʻau i ka lāhui; kekahi no ka mea he pono lākou i nā pono kūikawā mai ia mea; a kekahi no ka mea ua pono lakou i kekahi hana hana no ia: ka māhele āpau i ka hui naue like.

ma ka manawa me kahi pōʻino ʻokoʻa, e like me ka wā o ka wī, hoʻohewa ʻia i ke kaua, ka hōʻino ʻia e ka lāhui kaua, ka haunaele a me ka lawehala, nā poʻe ʻē aʻe e hele mai e kaʻana i ka hui naue like. ^ E Ha yM. Ua hānau ʻia kēia mau ʻōhua ma ke ʻano he nūpepa e like me ka mea nona ia, no laila ma ka manawa i ka hiki ana o kēia mau pōʻino. Ua hoʻokuʻi ʻē aʻe lākou iā lākou ma o ka pōpilikia lehulehu i ka mea a lākou i hopu ai iā lākou iho i kā lākou mea ponoʻī mau manao. ^ E Ha yM. He like ka manaʻo o kēlā nā mea hana ka mea i komo mai i ka manawa o ka hoʻokō, hoʻomaikaʻi a hoʻonani.

ʻO ke ala a i ʻole ka hāʻule ʻana o kahi lāhui ma muli o kekahi ʻano manaʻo ka mea i lilo i ke aupuni manaʻo. ^ E Ha yM. Ka mea like manaʻo au i waho i ka mana a me ka hoʻokō nui ʻana o kekahi lāhui i ke kumu o kona hoʻohaʻahaʻa ʻana, hāʻule a hāʻule. Na kahi o ka poʻe e hana i nā manaʻo a ulu hoana. E huki ʻia nā mea ʻē aʻe ma o ka like o ko lākou mau manao a me ke kōkua ʻana i ke kūkulu ʻana o ka lāhui ma o ka kūwaho o kona manaʻo paʻa. Kekahi mau manao ikaika a mālama i kahi ʻāina i nā kenekulia ma mua o ka hāʻawi ʻia ʻana i ka mea i emi ʻole ka liʻiliʻi nā mea hana a imo paha a i ʻole a i ʻole ʻia. ʻO ka nalowale piha ʻana o kekahi poʻe e like me ka Carthaginians, ko ʻAigupita a me nā kala kahiko paha he hōʻike hōʻike ʻia ma nā manawa koʻikoʻi i nui ʻole ka poʻe e hāʻawi i ka manaʻo i ka lāhui he impetus hou e lawe i ka ʻāina ma o ka hōʻuluʻulu ʻana. kū aʻe i waho o kona mau mua mau manao.

Aia no he manawa, ʻaʻole iʻoi aku ka lōʻihi o kona manawa i kanalima mau makahiki, kahi e nalowale ai kēlā me kēia lāhui i kahi ʻāpana politika i lalo o ke koʻikoʻi o kona pono naue like. ka mau manao o nā lāhui a pau, he republic a monarchy paha mau manao poʻe. Inā kēia mau manao ua, a i ka wā i hala, kuhikuhi ʻia i ka pono o ka lehulehu a i ʻole ka lanakila a lehulehu, i ka hoʻopunipuni a i ʻole hoʻokaumaha paha, ua waho lākou i nā pōpilikia lehulehu. ʻO kēia mau manao e hana i ka hopena aupuni no ke aupuni. Akā ma aneane mau ke kahi kaia o ka ʻike ākea a hoʻokumu i kahi manaʻo hou a i ʻole kahi hou like a i ʻole ka hoʻololi ʻana i kēlā mau mea i loaʻa. Ma kēia mea ua kōkua ʻia ʻo ia e kekahi o nā Triune Selves e kiaʻi a kōkua i ka honua. Pēlā ka lāhui e hele ai i ka wā pilikia. ʻO kaʻoiaʻiʻo, ʻaʻohe kanaka hoʻokahi e hiki ke hoʻopakele i kahi lāhui kanaka; pono na lawa helu o ka poʻe e kākoʻo ana i ka manaʻo noʻonoʻo, a inā hiki iā lākou ke kiʻi i ka manaʻo e holo ana ka lāhui, inā ʻaʻole e hōʻole ʻia.

He kāne pilikino lākou nā kāne a hana me ka hopena aloha i ka nānā ʻana. E kiʻi a hoʻonui nā waiwai, e ʻoluʻolu a me ka palekana a me ka hoʻohana i ka mana, ʻo lākou nā kumu o kā lākou mau manao. ^ E Ha yM. Pipi a hoʻokuʻi i ka pūʻali koa hana i ke kaua, nā monopolies, ʻauhau waiwai a me nā kuleana kūikawā ma ka maluhia, he mau hihia koʻikoʻi. A aneane pili ka poʻe āpau i nā mea pili i ka lehulehu a hiki i ka nui o nā pono pilikino āna e manaʻo ai. Ke ʻimi nei nā kāne i nā mea liʻiliʻi ma ʻaneʻi a me nā makana nui ma laila, me ka ʻike ʻoi e loaʻa lākou iā lākou ma ka hopena o ka lehulehu a i ʻole ka hoopai. ^ E Ha yM. Ua aneane nui nā poʻe a pau i ka ulu maʻamau i ka lawehala ma nā waihona lehulehu. Hoʻohana kekahi poʻe ma lalo o ka hana koʻikoʻi o ka makemake kūʻokoʻa, ʻo ka hapanui a paʻakaha mai aloha o ka huakai. Nui nā kāne e lilo i poʻe lawelawe maikaʻi, ʻaʻole naʻe i ʻike. ʻAʻole mahalo ka poʻe a ʻaʻole lākou e kākoʻo i kahi luna kūpono, akā ua haʻalele lākou iā ia a ua waiho lākou he kanaka pōʻino. ʻAʻole lākou e loaʻa i nā kāne maikaʻi loa, a inā loaʻa iā lākou nā kāne i manaʻo maikaʻi ʻia, ʻoi lākou e hoʻōla iā lākou iho e pale aku iā lākou iho ma ka hōʻeha ʻole a i ke kīpē.

No laila ua hewa nā luna o ka lehulehu i nā monarchies, oligarchies a me nā democracies. ʻO lākou nā mākana o nā kānaka; iloko o lakou mau manao na ka poe a ua lawe ano. ^ E Ha yM. ʻO ka poʻe ʻole i ka keʻena, e hana lākou e like me nā luna i kēia wā, a ʻoi aku paha ka mea, inā ua loaʻa iā lākou manawa maopopo. ^ E Ha yM. Hiki i nā luna kīwila ke paʻa i ke keʻena a me nā hewa i ka lōʻihi o ka wā mau manao i ka poʻe i hoʻohālikelike ʻia. Hiki i ke kīkaha hōʻeha ke hoʻokaumaha wale i nā kānaka a pau ka lōʻihi o ka lehulehu, inā ua hele lākou ma kahi o nā barons, e hana ʻia e like me nā mea hana. Ua noho wale ʻo Despots no ka mea ua pili lākou i ka ʻimi a makemake o ka poʻe a lākou i hoʻonoho ai i luna. Ua loaʻa i ka ʻikepili Katolika e hoʻokuʻu i ke ʻano he mea nui i ka manawa i hōʻike ʻia ai ka mau manao o ka poʻe.

a hiki aku i ka mau manao koi aku ka poʻe i kahi hoʻololi no ka mea ʻoi aku ka maikaʻi ke hele maʻamau o ke kāne no ka mea. Ua hōʻike ʻo ia i kā lākou mau manao; akā ma ka manawa maʻamau e haʻalele iā ia i ka wā e pono ai kāna mau kākoʻo. I ka mea e nīnau ia i waena o ka manaʻo o ka lehulehu a me kā lākou pono pilikino, lanakila nā pono pilikino. ʻO ka mea nāna e hoʻopiʻi kūʻē i nā kolohe, nā ʻauhau, ka hoʻoneʻe, a i ʻole nā ​​hewa ʻole, e hewa lākou i kēlā nā hewa inā paha i hiki iā lākou ke hana iā lākou me ka kīnā ʻole. ʻO ka poʻe ma ka mana, aia ma kahi despotism a i kahi demokrasi paha, ʻo lākou ka mea e hiki ke hoʻomaopopo a hoʻohana i nā nāwaliwali o ke kanaka, a ma kahi like; manawa e loaʻa hou ka ikaika a makemake e lawe i nā pilikia iʻoi aku ka nui ma mua o ka lehulehu.

ʻO ka mea maoli kūʻiʻo liʻiliʻi liʻiliʻi ʻike i ka moʻolelo. Hoʻohanohano o ko lākou lāhui a hoomana i nā puke kula, koho i nā kumuhana maikaʻi i nā hanana lehulehu, ka ʻaihue ʻana o kūʻiʻo, kahi huaʻōlelo i ʻaneʻi a ma ʻaneʻi, ʻo ia nā mea a pau ʻaʻole kokoke i ka poʻe nānā i ka mōʻaukala e pili ana i ia. Nā nāwaliwali a me nā hewa o nā kānaka a me ka inertia, ʻike ʻole a me nā hewa i ka poʻe e komo ana i ka pili aupuni a aupuni, e hūnā ʻia, mai nā mea āpau wale nō kānāwai. ^ E Ha yM. ʻOi loa mai kēia mau makaʻala ʻole ʻia kūʻiʻo hele mai i ka hui naue like o ka uhauha, ka hewa, ke kaua, na kipi, nā auhau kaumaha, ka pā ʻana, ka pauperism a me nā maʻi maʻi. ʻO nā mea e hoʻopiʻi pono ana i kēia mau hōʻino ma waena o kā lākou kumu.

ʻO nā mea i ʻike ʻole ʻia paha he kumu ia i loko ka hopena o ke kino. ^ E Ha yM. He ʻāpana wale nō kahi a ka mea ʻai e hoʻohana ai iā ia; ʻo ka mea hiki ʻole iā ia ke hoʻohana i, ma ka honua. Pono ʻo ia e hoʻi i ka honua, ma ke ʻano maʻemaʻe, ka haʻalele ʻana o ke kino ma hope o ka hoʻohana ʻana i ka ai nā mea a ka honua i hua mai ai nona. He kaiāulu e hoʻokō nei i kāna waiwai a me ka makeres pili i kekahi kahawai a iole paha, e a hewa. ^ E Ha yM. Nā ʻano pili befouls ka wai. Nui maʻi a ua loaʻa mai nā mea ʻino i loko o nā kūlanakauhale ma laila. O kēia hui naue like.

I ka manawa paʻakikī, ala mai kekahi mau kāne a hoʻokō i nā hopena maʻamau. ʻO kēia mau kāne he mau ʻike ʻole o ka kānāwai. ^ E Ha yM. ʻO ka hui naue like kāhea ka poʻe kānaka i kā kahi mea hana a nā poʻe mau manao hiki ke hoʻokahoʻe. Puka kekahi ke kū i ka wā o ka mau manao e noi kona poʻe iā ia. No kahi kanaka āpau e hōʻike i nā mea a pau āna e hana ai. Ua hana ʻo ia no ka mea ua koi ʻia ʻo ia e hana a no ka mea ua ʻae ʻia ʻo ia e ʻike i ke ala e hoʻokō ai kāna manao. ^ E Ha yM. ʻO kekahi mau kāne i ka ʻaha makahiki i hala, ʻo Palmerston, Bismarck, Cavour, Mazzini a me Garibaldi.

ʻO ka Pelekania uhane o ka wā i hana ai ʻo Lord Palmerston, mālama iā ia i ke keʻena a hana i ka wā o kona noho lōʻihi ʻana i loaʻa nā hopena no Beritania ma o ia. He Bussarck ʻo Bismarck; iloko o ia iho ke kanaka ikaika a mana ikaika; aka, o ke mea i lanakila ai o ia manawa, kahi, a me nā kūlana, i hiki ai i ka manaʻo o nā kula Prussian, ka noho ʻana, ka militaryism a me ka mana, e hōʻike e like me nā manaʻo holookoa Kelemania. ʻO ia ka ala like ka Italia mau manao o ko ano ʻōiwi a a ku okoa ana mai ka paʻani Austrian a me ka waha o Papal, ua haʻi ʻia i ka kūleʻa o Cavour, Mazzini a me Garibaldi.

I kekahi manawa nā mākaʻi o ka kānāwai ua ʻike nā mea lawelawe. ʻO Wakinekona, Hamilton, Lincoln a me Napoleon kekahi o kēia ʻano. Ua ʻike ʻo Wakinekona ʻo ia ke alakaʻi i ka pono o nā kāne a ʻo ka hoʻokumu ʻana o ka lāhui hou. ʻIke maoli ʻo Hamilton he pono ke kau ʻo ia i nā kumu ʻike kālā o ʻAmelika. Ua ʻike ʻo Lincoln he pono ʻo ia e mālama i ka Union, a ua hana maikaʻi ʻia ʻo ia me nā mea hoʻonaninani a me nā pūʻali koa aloha a puni iā ​​ia. Ua hooko ia manao nona ka mea i kauohaia ai e ke manao ua olelo no ia e ke Akua.

ʻO ka huakaʻi a Napoleon iā ʻEulopa, ʻo ia ka hoʻopau ʻana i nā pue kahiko kahiko i mālama iā ʻEulopa i ka haunaele, ke kahe koko a me ka luhi no nā kenekulia. Hāʻawi ʻo ia i kēia mau ʻāina i kahi manawa maopopo no ke aupuni e ka lehulehu i ka wā holoʻokoʻa. Ua nele ʻo ia no ka mea ʻo ka poʻe Farani, ʻoiai ke ʻōlelo nei lākou e makemake ai ku okoa ana, ke kūlike a me ka fraternity, mākaukau e hoʻokuʻu iā Napoleon i ka haku hou ʻana a lanakila i ka honua no lākou. Loaʻa iā ia kahi aʻo mai kekahi o nā mea hana o ka Triune Selves piha; hāʻawi ʻo ia i Farani i hana aupuni; a ua hoʻohuli ʻia ʻo ʻEulopa ma hope ona, inā a makemake nā kānaka. ʻAʻole ʻo ia e waiho no i kekahi pilikia aliʻi, no laila ʻaʻole hiki iā ia ke loaʻa i ke koʻikoʻi. Na kona moʻo ʻana e hoʻonā iā ia; ua hōʻole ʻo ia i kāna wahine hānai a male hou ʻo ia i ka hopena. Ma hope o kona hoʻoholo ʻana i kēia papa, hoʻomaka ka mana o kāna ʻike a ʻaʻole hiki iā ia ke ʻike hou kūpono a hoʻolako ʻole e kūʻē i nā pōʻino. O ka naue like o ka poʻe o ʻEulopa i hoʻolauna nona no kona nāwaliwali a me ka makemake, e hoʻoiho i ka manawa hoʻohālikelike e noho nei ma kahi o hoʻokahi haneli mau makahiki.

Group naue like hōʻike maoli ʻia i nā manawa i ka loli koke ʻana o nā ʻano hana o ke aupuni, e like me ka wā e ala ʻia ana kahi kauā a i ʻole kipi, a e ʻāwīwīwī kekahi mau kānaka i ke ʻano o nā hoʻopaʻapaʻa.

Nā hoʻomanano, hui pū a kū pū naue like. ^ E Ha yM. Hoʻokumu lākou i waho o nā ʻoihana hoʻomana mua, ʻaʻole kūpono i nā manawa a me nā mau manao o ka poʻe. Hoʻolaha holomua nā manaʻo hou, a pono e hana ka hāʻawi no ka mea hoʻi mau manao o nā hanauna e hiki mai ana i waho. A laila aia ke ʻano subversive o manao e pālahalaha a hiki i ka mea maʻamau i ka mea hou hoomana e hiki ke kākoʻo ʻia e ia. Ma ke kahua i mākaukau ʻia kahi mea nāna e hoʻokumu i ka mea hou hoomana. ^ E Ha yM. I kekahi manawa i ʻike ʻole ʻia ʻo ia. ʻO ke kūlana hou o ka hoomana e pōmaikaʻi ana i kahi o nā ho'āʻo nui i hala ʻole no ka mea ʻaʻole i mākaukau ka manawa e hiki ai iā lākou ke paʻa.

ʻO ke sākoleka ka mana e nā kāhuna ma ko lākou inoa ke Akua or akua. ^ E Ha yM. E pule ana nā kāhuna; ina ka akua 'Oi ka lula ma ke kānāwai hemo, he waiho koke lākou iā lākou iho i kā lākou kahuna, nā mea e hele nei i nā hana o ke ao nei no ka pono o ka hapanui kahuna. E nānā nā kāhuna i ka pono o ka poʻe nui no ka pono o lākou pono iho. No ke kua i hope nā mea hana kekahi mau hiʻohiʻona o ka ʻāina e hiki i ke kula maikaʻi maikaʻi, e like me ka ae i hoʻoluhi ʻia e ʻae nā mea hana loaʻa ka hoʻomaʻamaʻa. O ka maikaʻi ua aʻo nui ʻia i loko o nā hoʻomana hoʻomana āpau, a ʻaʻohe hewa i ke ahulau ma mua o nā ʻōnaehana ʻē aʻe.

ʻO ka hui naue like o nā mea e noho ana ma lalo o kahi mana aupuni he kaulana. Aia nā mana a pau a me ka haipule i nā lima o nā kāhuna. Nā ʻāina, nā keʻena nā waiwai, loaʻa nā waiwai a me nā koi ʻana o nā ʻano ʻano āpau e nā kahuna i ke ana ʻole ʻia no nā alakaʻi alakaʻi "ʻuhane." ʻO kā lākou kiʻi maoli nō e hōʻoluʻolu i kā lākou kanaka aloha ka mana, waiwai a me ke kuko. I ka manawa e hui pū ai lākou i ka mana kino ma kā lākou ʻoihana kahuna, mālama lākou i nā kānaka maʻamau naʻaupō, manaʻoʻiʻo, hooluhi, noho ilihune a makau, a me nā kaukaualiʻi ikaika. Pela ia ma India, ma Iudia, ma Aigupita, me na Aztecs, a i ka wā o ka makahiki pouli ma nā ʻāina kahi i loaʻa ai i ka Ekalesia Katolika Roma he mana kino. ʻO ka hui naue like o ka poe maʻamau o ka kūwaho o kā lākou keiki mau manao. ^ E Ha yM. Mālama kēia mau mea iā lākou i lalo i nā kāhuna, a lākou i manaʻo ai he mākaʻikaʻi lākou ke Akua. ^ E Ha yM. Eia nō naʻe, ʻo ia ka mea maʻamau i ke ala i hope nā mea hana hiki ke aʻoaʻo ʻia maikaʻi a hiki holomua i nā mea āpau.

ʻO nā poʻe e pili ana i kēlā hoomana ua hānau ʻia ma loko ona no kā lākou. Ua hōʻailona ʻia lākou e ka ke Akua o kela hoomana ma mua o ka hānau ʻana. Hiki iā lākou ke hoʻokuʻi wale iā lākou iho i kēlā me kēia manao. ^ E Ha yM. Ma waho aʻe o ka hui naue like, he pono no ko lākou poʻe mau manao of manaʻo'ālunu, ka hoʻokamani a me ka hoʻokaumaha i waho iā lākou i nā hanana aia naue like. ^ E Ha yM. Inā ua komo lākou i nā hoʻokau ʻana e like me nā ʻahahui hui ʻana, e lilo paha ia i hui ʻana i nā pūʻulu i ka wā o ka lima o ka kānāwai na miki.

ʻO nā kāhuna o kekahi mau hoomana okahi okoa i ka makemake e mālama iā lākou iho i ka mana ma nā ʻano a lākou e hiki ai. ʻO ke kahuna Pelekane ʻo Calvin, ka ʻaha Pelekikena Kolokona, nā kāhuna o ka ʻEnelani Pelekane, nā Puritans o Massachusetts, a me ka poʻe wipi o Salem, makemake nui lākou e ʻoki wale i nā mea heʻe a he poʻe hoʻomālamalama lākou. ʻO kēlā me kēia mea i hōʻino i ka poʻe ʻē aʻe a ʻimi loa i ka ʻōlelo kiʻekiʻe o kāna mau aʻo ponoʻī, e hoʻāpono ʻo ia i kona ʻano nui ma ka mea i loaʻa ai ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka poʻe āna e hōʻino ʻia ai. Eia nō naʻe, he mea hoʻopunipuni a me nā hoʻopaʻapaʻa he pale ia i nā lā o ka mana aupuni, ʻaʻohe palekana mai ka wā i koi ʻia ai ka uku, a me ke aʻo ʻana o ka hoʻomanawanui a me ke aloha nui me ka manaʻo kanaka ia i ao ai i ke kula o ka kānāwai. ^ E Ha yM. Loaʻa nā kāhuna, nā mea hoʻomake a me nā hui holo i kā lākou naue like himeni a i ole hui. E like me kekahi o ke aupuni, ka monotheistic a polytheistic paha, ʻaʻohe mea o lākou, ma kahi e pili ana nā poʻe e noho nei ma lalo nei, ʻoi aku ka maikaʻi a i ʻole ka lohi i ka hoʻopiʻi ʻana i nā mea hoʻowahāwahā maikaʻi.

kela a me keia akua lili i ka mana, a o ka kahuna i kekahi hoomana E hoʻolaha i ke kaua ma luna o ka poʻe hoʻomana ʻana akua. ka akua aole ka poe i pepehiia; pono ka poʻe e uku me ko lākou mau ola i nā kaua hoʻomana ʻino o ka poʻe kāhuna. O ka akua ma nā poʻo o nā āpau nā hoʻomana ua maoli akua ua haku ʻia e nā kāne; aole lakou Nāʻike ʻike. ^ E Ha yM. Hōʻikeʻia kēia ma ka mea i loaʻa iā lākou nā kāhuna e hōʻike iā lākou; e ka wae o ke ahi, ka ea, ka wai a me ka honua kahi a lākou e noho ai; ma ka manaʻo a i ʻole ka pili ʻana i ka mea e pili ana iā lākou, e like me nā hiʻohiʻona, nā leo, nā ʻono a me nā mea ʻoniʻoni paha, kahi i hoʻohana ʻia ma nā rites a me nā hōʻailona i ka lakou hoomana; a, i ka mea o kela a me keia akua Ua hoʻomana pū ʻia a hilinaʻi ʻia hoʻi o waho.

Hiki ke aʻo ʻia kēia mau mea he hoʻokahi a i ʻole i ka hapa i ka wā e ola nei, akā ʻo ka hapa nui o nā mea ʻae o kekahi hoomana noho pū a ka hoao ana ma nā hui āpau naue like kā lākou kūloko, kū pono a me ʻoiaʻiʻo, a iʻole lākou hoʻokaeʻili, bigotry a me ka hoʻokamani, a i ko lākou haʻaheo, fanaticism a hoʻokaumaha i kā lākou hoʻomana hoʻomana ʻana i lawe mai iā lākou. Pela iho nā hoʻomana hoʻolako hui naue like.

ʻO ka hui naue like o ka poʻe e noho ana ma lalo o kahi oligarch clerical e hoʻomalu ʻia e ka mea like kānāwai e like me ka mea e pili ana i ka hui naue like o nā poʻe e noho ana ma lalo o nā mea ʻē aʻe 'ano apau loa o ke aupuni oligarchical. Oligarchies o nā mea ʻāina aristocrates, o na koa, o nā kumukūʻai, o nā kālā-aliʻi, a me nā luna aupuni a me nā luna ʻohana, ua like nā mea a pau. I kekahi manawa aia nā hiʻohiʻona hoʻoilina i kēia mau waihona; aka, eia kekahi ma ke ano i kapaia kūlohelohe kahi kino kino, ke ʻano hoʻoili he mea ʻoi wale nō ka hana o nā hana naue like he manawa kupono ia a me ka piha o na mau manao o ka poe i pa ia e keia mau mea 'ano apau loa o ke aupuni.